بررسی میزان رضایت بیماران و پزشکان از اثربخشی دهانشویه پروتاکت در درمان آفت و زخم های دهانی

سابقه و هدف: زخم، التهاب و آفت دهان از بیماری‌های شایع دهانی و هم‌چنین عوارض برخی رژیم‌های درمانی می‌باشد. این ضایعات دردناک بوده و خوردن و آشامیدن را با مشکل رو برو می‌کند. آویشن شیرازی (نام علمی zataria multiflora boiss.) پتانسیل‌های درمانی بالقوه داشته و در فرمولاسیون انواع فراورد‌ه‌های دارویی مانند دهانشویه پروتاکت به‌کار می رود. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که این گیاه از اثرات درمانی متعددی نظیر کنترل التهابات و زخم‌های دهانی، گوارشی و پوستی برخوردار است. با توجه به مطالعات متعدد مبنی بر اثربخشی گیاه آویشن شیرازی در درمان انواع زخم‌ها و التهابات دهانی و عرضه دهانشویه پروتاکت در داروخانه‌های سطح کشور، هدف از این مطالعه بررسی میزان رضایت بیماران و پزشکان از اثربخشی دهانشویه پروتاکت برای درمان زخم و آفت دهانی در دو شهر پرجمعیت استان مازندران، ساری و بابل می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه که از نوع مقطعی (توصیفی-تحلیلی) می‌باشد، تعداد 75 نفر اعم از 35 پزشک و 40 بیمار در سطح شهر ساری و بابل، مازندران، ایران که دهانشویه پروتاکت را تجویز یا مورد استفاده قرار دادند، وارد مطالعه شدند. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری از نوع در دسترس و براساس تمایل آن‌ها به تکمیل چک لیست انتخاب شدند. اطلاعات حاصل از این مطالعه با مراجعه پرسشگر آموزش دیده به مراکز درمانی مطب پزشکان و داروخانه‌ها و تکمیل چک لیست توسط جمعیت مورد مطالعه جمع‌آوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. توصیف متغیرها با میانگین و انحراف‌معیار، میانه، حداقل و حداکثر ارایه شده است و آنالیز داده‌ها با آزمون کای اسکوئر،کولموگروف اسمیرنوف و تی تست مستقل انجام شده است.یافته‌ها: براساس نتایج به‌دست آمده، اکثریت جمعیت مورد بررسی درگروه بیماران (5/52 درصد، 21 نفر از 40 نفر) و پزشکان (3/94 درصد، 33 از 35 نفر) را مردان تشکیل دادند. میانگین، میانه، انحراف‌معیار، حداقل و حداکثر سن پزشکان به‌ترتیب معادل با 94.53، 56، 6.7، 40 و 68 سال و سن بیماران به ترتیب معادل با 13.40، 42، 8.10، 18 و 63 سال می‌باشد. اغلب بیماران شرکت‌کننده در این مطالعه (75 درصد) بعد از مصرف دهان شویه پروتاکت از سطح رضایت بالایی برخوردار بودند. این دهانشویه به صورت عمده در درمان بیماری آفت و التهاب دهانی با فراوانی 5/52 درصد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از چک لیست پزشکان نشان می‌دهد که فراورده مدنظر بیش‌تر توسط دندانپزشک (با درصد فراوانی 9.42 درصد) و سپس پزشک عمومی، خون و انکولوژی و رادیوتراپی (همه به یک میزان با فراوانی 4.11 درصد) مورد بررسی و تجویز قرار گرفت. این افراد از روند بهبودی بیماران تحت درمان خود راضی بودند.استنتاج: یافته‌های به‌دست آمده در این مطالعه تائیدی بر موثر بودن دهان‌شویه پروتاکت به‌عنوان یک فراورده دارویی گیاهی تولیدی ایران درپیشگیری یا کنترل بیماری‌های مرتبط با حفره دهان می‌باشد. اثربخشی این فراورده به احتمال زیاد، به ترکیبات فیتوشیمیایی شاخص موجود درعصاره گیاه آویشن شیرازی (به‌عنوان جزء اصلی فراورده) ازجمله تیمول، کارواکرول با پتانسیل‌های ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی و قدرت ترمیم‌کنندگی و بازسازی بافت پوستی و مخاطی، مرتبط می‌گردد. 

evaluation of the patients’ and physicians’ satisfaction with efficacy of protact mouthwash for oral ulcer and aphthous

background and purpose: aphthous and oral ulcers are the most common ulcerative conditions of the oral mucosa, presenting as painful sores on the oral or tongue mucous membranes that make eating and drinking difficult. zataria multiflora boiss. has demonstrated therapeutic potential and has been used in formulations such as protact® mouthwash. recent studies indicate that this plant possesses several therapeutic effects, including alleviating inflammation and promoting healing in oral, digestive, and skin wounds. given the documented effectiveness of this plant in treating various types of oral wounds and inflammation, along with the availability of protact® mouthwash in pharmacies nationwide, this study aims to evaluate patient and physician satisfaction with the efficacy of protact® mouthwash for treating oral ulcers and aphthous ulcers in sari and babol, the two largest cities by population in mazandaran province.materials and methods: this descriptive, cross-sectional study included a sample of 75 individuals, consisting of 35 physicians and 40 patients from sari and babol who either prescribed or used protact® mouthwash. a convenience sampling method was used, with participants selected based on their willingness to complete a checklist. data were collected by trained interviewers visiting medical centers, physician clinics, and pharmacies, and inviting participants to complete the checklist. data were presented as mean ± standard deviation (m ± sd), percentages, median, minimum, and maximum values. statistical analysis was performed using chi-squared, kolmogorov–smirnov, and independent t-tests.results: the majority of participants in both groups were men (patients: 52.5%, or 21 out of 40; physicians: 94.3%, or 33 out of 35). the mean, median, standard deviation, minimum, and maximum ages for physicians were 53.94, 56, 7.6, 40, and 68 years, respectively, while those for patients were 40.13, 42, 10.8, 18, and 63 years, respectively. most patients in this study (75%) reported a high level of satisfaction after using protact® mouthwash. this mouthwash was mainly used for the treatment of aphthous stomatitis and oral inflammation, with a frequency of 52.5%. results from the physicians’ checklists showed that protact® mouthwash was most frequently prescribed by dentists (42.9%), followed by general practitioners, hematologists and oncologists, and radiologists (each with a frequency of 11.4%). additionally, physicians expressed satisfaction with the healing progress in their patients.conclusion: the findings support the effectiveness of protact® mouthwash, a natural product produced in iran, for the prevention and treatment of oral cavity-related conditions. the efficacy of this product is likely attributed to the presence of major phytochemicals in zataria multiflora extract and essential oil, including thymol and carvacrol, which possess anti-inflammatory, antioxidant, antimicrobial, and tissue-regenerative properties beneficial to mucosal and skin healing.