شناسایی مورفولوژی و مولکولی آکانتاموبا و لوفوموناس‌های جداشده از خلط بیماران مشکوک به سل در شهرستان بابلسر استان مازندران در سال‌های 1402-1401

سابقه و هدف: لوفومونیازیس یک بیماری انگلی نوظهور نسبتاٌ شایع است که عامل ایجادکننده آن تک یاخته پاتوژنی به نام لوفوموناس است که بیشتر دستگاه تنفس تحتانی انسان (ریه و برونش‌ها) را درگیر می‌کند. انگل لوفونوناس در دستگاه گوارش حشراتی از قبیل سوسک‌ها و مایت‌ها به‌صورت همزیستی زندگی می‌کنند. آکانتاموبا یک آمیب با زندگی آزاد است که در چرخه زندگی آن دو شکل تروفوزوئیت و کیست وجود دارد. دستگاه تنفسی و راه‌های هوایی به‌عنوان گذرگاه و محل اسقرار طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌های غیربیماری‌زا و بیماری‌زا است، لذا می‌تواند محل مناسبی برای ورود و انتشار گونه‌های مختلف آمیب آکانتامبا و پاتوژن  لوفوموناس به دستگاه تنفسی باشد که در صورت ابتلا، هرکدام می‌توانند تظاهرات بالینی شبیه بیماری سل ایجاد نمایند. بنابراین در مطالعه حاضر میزان فراوانی این دو انگل در نمونه بالینی خلط بیماران مشکوک به سل مراجعه‌کننده به آزمایشگاه سل شهرستان بابلسر در استان مازندران به منظور رد دو عفونت مذکور مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: این مطالعه ازنوع توصیفی- مقطعی بوده که بر روی 201 نمونه خلط افراد مشکوک به سل که به آزمایشگاه سل مرکز بهداشت شهرستان بابلسر استان مازندران در سال 1402 ارجاع شده بودند، انجام گردید و تمام اطلاعات دموگرافیک و اپیدمیولوژیک بیماران توسط پرسشنامه ثبت شد. در روش مورفولوژی از رنگ‌آمیزی گیمسا برای انگل لوفوموناس و ذیل نلسون برای انگل اکانتامبا استفاده گردید. هم‌چنین، برای شناسایی وجود انگل آکانتامبا، نمونه‌های خلط در محیط کشت آگار غیر مغذی (non-nutrient agar) 5/1درصد، به‌مدت 72 تا96 ساعت کشت داده شد. برای این منظور، حدودا 50 میکرولیتر از خلط بیماران به محیط nna اضافه شده و به میزان 20 میکرولیتر از محیط کشت تریپتیکاز- عصاره مخمر و مالتوز (tym) و 20 میکرولیتر مخلوط باکتری اشرشیاکولی اتوکلاو شده به منظور غنی‌سازی محیط کشت استفاده شد. تمام پلیت‌های کشت شده در دمای 26درجه سانتی‌گراد انکوبه شدند و هر روز توسط میکروسکوپ نوری از نظر رشد تروفوزوئیت بررسی شدند. جهت تایید دقیق وجود انگل‌ها، استخراج dna بر روی نمونه‌های خلط بیماران با روش فنل، کلروفرم و ایزوآمیل الکل صورت گرفت، سپس بر روی آن‌ها pcr معمولی با استفاده پرایمرهای اختصاصی انجام شد.یافته‌ها: در این مطالعه201 فرد مشکوک به سل وارد مطالعه شدند که از این میان 80 نفر (39/8 درصد) در منطقه شهری و 121 نفر(60/2درصد) در مناطق روستایی ساکن بودند. کم‌ترین سن فرد مورد مطالعه 7 سال و بیش‌ترین سن 88 سال بود.113 نفر (56/2 درصد) از افراد مورد مطالعه مونث و88 نفر(43/8 درصد) مذکر بودندکه از این تعداد 12 نفر از اتباع افغان ساکن در شهرستان بودند. در مطالعه حاضر، در مجموع 23 نمونه (11/4درصد) با استفاده از روش pcr از نظر انگل لوفوموناس مثبت شدند که 7 نفر (30/4 درصد) در منطقه شهری (بابلسر) و 16نفر (69/5 درصد) در مناطق روستایی سکونت داشتند، اما در هیچ کدام از نمونه‌ها انگل آکانتامبا با روش‌های رنگ‌آمیزی و مولکولی شناسایی نشد.استنتاج: مطالعه حاضر نشان داد به‌دلیل مشابهت تظاهرات بالینی سل و لوفومونیازیس، احتمال اشتباه شدن این دو بیماری از نظر بالینی وجود دارد. لذا توصیه می‌شود نمونه خلط تازه افراد مشکوک به سل به‌ویژه در مناطق آندمیک، از لحاظ بیماری لوفومونیازیس ریوی نیز بررسی شود. 

morphological and molecular identification of acanthamoeba and lophomonas isolated from the sputum of suspected tuberculosis patients in babolsar, mazandaran province in 2022-2023

background and purpose: lophomoniasis is a relatively common emerging parasitic disease caused by a pathogenic protozoan called lophomonas, which mostly affects the lower respiratory tract (lungs and bronchi) of humans. the parasite lives symbiotically in the digestive system of insects such as cockroaches and mites. acanthamoeba is a free-living amoeba that has two forms of trophozoite and cyst in its life cycle. the respiratory system and airways serve as passage and deployment sites for a wide range of non-pathogenic and pathogenic microorganisms, making it a suitable place for the entry and spread of different species of acanthamoeba amoeba and the lophomonas pathogen in the respiratory system, which can cause clinical manifestations similar to tuberculosis. therefore, the present study aimed to investigate the frequency of these two parasites in sputum clinical samples from suspected tuberculosis patients referred to the tuberculosis laboratory in babolsar city to rule out the two mentioned infections.materials and methods: this descriptive-cross-sectional study was conducted on 201 sputum samples of people suspected of tuberculosis who were referred to the tuberculosis laboratory of babolsar health center in mazandaran province in 202-2023, and all the demographic and epidemiological information of the patients was recorded. in the morphological method, giemsa staining was used for lophomonas and ziehl-neelsen staining for acanthamoeba. to identify the presence of acanthamoeba, sputum samples were cultured in a 1.5% non-nutrient agar culture medium for 72 to 96 hours. approximately 50 microliters of patients’ sputum were added to the nna medium, along with 20 microliters of trypticase-yeast extract and maltose (tym) culture medium, and 20 microliters of an autoclaved escherichia coli bacteria mixture to enrich the culture medium. the cultured plates were then placed in an incubator at 26ºc and checked daily under a light microscope for trophozoite growth. to accurately confirm the presence of parasites, dna extraction was performed on the patient’s sputum samples using the phenol-chloroform-isoamyl alcohol method. subsequently, conventional polymerase chain reaction (pcr) was conducted using specific primers on the extracted dna samples.results: in the study of 201 people suspected of tuberculosis, it was found that 80 individuals (39.8%) lived in urban areas and 121 individuals (60.2%) lived in rural areas. the age range of participants varied from 7 to 88 years old. there were 113 females (56.2%) and 88 males (43.8%) in the study, with 12 individuals from afghanistan living in urban areas. out of the 201 sputum samples examined, a total of 23 samples (11.4%) tested positive for the lophomonas parasite using the pcr method. among these positive cases, 7 individuals (30.4%) resided in urban areas (babolsar), while 16 individuals (69.5%) lived in rural areas. however, none of the samples tested positive for acanthamoeba in this study using staining and pcr methods. conclusion: the present study showed that due to the similarity of the clinical manifestations of tuberculosis and lophomoniasis, there is a possibility of mistaking these two diseases clinically. therefore, it is recommended to check fresh sputum samples of people suspected of tuberculosis, especially in endemic areas, in terms of pulmonary lophomoniasis.