بررسی تاثیر امید درمانی گروهی بر کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به دیابت نوع دو: یک مطالعه کارآزمایی بالینی شاهد دار تصادفی شده

سابقه و هدف: سالمندی فرایندی فیزیولوژیک است، اما در این دوران با گذشت زمان و تاثیر عوامل محیطی و سبک ناسالم زندگی، شیوع بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های مزمن افزایش می‌یابند. یکی از این بیماری‌های مزمن دیابت است. دیابت یک مشکل عمده در سلامتی افراد است که با اختلال در متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی به‌دلیل ترشح ناپایدار انسولین، مقاومت به‌ انسولین یا هر دو مشخص می‌شود و اثرات منفی بر سلامت جسمی و روانی آن‌ها دارد و در نتیجه از کیفیت زندگی آن‌ها می‌کاهد. مسئله نسبتا جدیدی که امروزه در خصوص کیفیت زندگی مطرح می‌شود، امیدواری است. زیرا امیدواری می‌تواند روند رویاروریی با ناملایمات زندگی را آسان و ابعاد کیفیت زندگی را بهبود بخشد. امید درمانی براساس نظریه امید اشنایدر و همکاران بنا شده و مبتنی بر رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر امید درمانی گروهی بر کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به دیابت، انجام پذیرفت.مواد و روش‌ها: مطالعه به روش کارآزمایی بالینی، شاهدار تصادفی شده با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه شاهد و مداخله طراحی گردید. زنان سالمند مبتلا به دیابت واجد شرایط از درمانگاه دیابت مرکز آموزشی درمانی امام خمینی ساری به‌صورت در دسترس انتخاب شدند و با بلوک تصادفی شده در دو گروه مداخله (20 نفر) و شاهد (20 نفر) قرار گرفتند. آموزش امید درمانی گروهی در 8 جلسه دو بار در هفته و به‌مدت 90 دقیقه برای زنان سالمند مبتلا به دیابت انجام گرفت. پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران دیابتی توماس(dqol) دو گروه قبل، بلافاصله و یک ماه پس از مداخله اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون من ویتنی، فریدمن، ویلکاکسون و نرم‌افزار spss نسخه 16و 0/05>p انجام شد.یافته‌ها: مقایسه میانگین کیفیت زندگی در مرحله قبل از مداخله، در دو گروه مداخله و شاهد اختلاف آماری معناداری نشان نداد(0/472=p). مقایسه میانگین کیفیت زندگی بلافاصله بعد از انجام مداخله در دو گروه مداخله (2/84±59/55) و شاهد (3/69±45/90) و یک ماه پس از انجام مداخله در دو گروه مداخله (2/714±60/00) و شاهد (75/3±75/45) اختلاف آماری معناداری را نشان داد(0/001=p). سطح کیفیت زندگی بالا در گروه شاهد از 35 درصد به 50 درصد و در گروه مداخله از 45 درصد به 100 افزایش پیدا کرد. براساس نتایج مطالعه حاضر میانگین کیفیت زندگی گروه شاهد در دو مرحله پایان مداخله و یک ماه پس از انجام مداخله کم‌تر از گروه مداخله بود.استنتاج: نتایج پژوهش نشان داد امید درمانی گروهی بر بهبود کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به دیابت نوع دو موثر است. زنان سالمند مبتلا به دیابت آموختند در رنج و درد ناشی از بیماری نیز می‌توانند معنای زندگی را دریابند. مفهوم امید در افراد سبب می‌گردد که وسعت نگرش آنان از شرایط سخت پر رنج کنونی گسترده‌تر گردد. افزایش امید منجر به برقراری شادمانی، آرامش، سازگاری با وضعیت کنونی، افزایش انرژی، معنی‌دار شدن و موفقیت در زندگی می‌شود. در نتیجه می‌توان امید درمانی گروهی را به منظور افزایش کیفیت زندگی در برنامه‌های مراقبتی روزانه سالمندان به ویژه زنان اجرا نمود.

the effect of group hope therapy on the quality of life of elderly women with type 2 diabetes

background and purpose: aging is a physiological process, but during this period, with the passage of time and the influence of environmental factors and unhealthy lifestyles, the prevalence of diseases, especially chronic diseases, increases. one of these chronic diseases is diabetes. it has negative effects on their physical and mental health and as a result, reduces their quality of life. a relatively new issue that is raised today regarding the quality of life is hope. because hope can ease the process of facing life’s adversities and improve the quality of life. hope therapy is based on the hope theory of schneider and colleagues and is based on a positive psychology approach. this study aimed to determine the effect of group hope therapy on the quality of life of elderly women with diabetes.materials and methods: the study was designed experimentally with a before and after design in two control and intervention groups. eligible elderly women with diabetes were selected from the diabetes clinic of imam khomeini medical education center in sari and were randomly assigned to intervention (20 people) and control (20 people) groups. the group hopes therapy training was conducted in 8 sessions twice a week for 90 minutes. the quality-of-life questionnaire of thomas diabetic patients (dqol) of two groups was measured before, immediately, and one month after the intervention. data analysis was done using the mann-whitney, friedman, wilcoxon test and spss software version 16 and p<0.05.results: the level of high quality of life increased from 35% to 50% in the control group and from 45% to 100% in the intervention group. the comparison of the average quality of life in the pre-intervention phase in the two intervention and control groups did not show a statistically significant difference (p=0.472). comparison of the average quality of life immediately after the intervention in the two intervention groups (59.55±2.84) and control (45.90±3.69) and one month after the intervention in the two intervention groups (60.00±2.714) and the control (45.75±3.75) showed a statistically significant difference (p=0.001). based on the results of the present study, the average quality of life of the control group was lower than the intervention group at the end of the intervention and one month after the intervention.conclusion: the results of the research showed that group hope therapy is effective in improving the quality of life of elderly women with type 2 diabetes. elderly women with diabetes learned that they can find the meaning of life even in the suffering and pain caused by the disease. the concept of hope in people causes their perspective to widen from the current difficult and suffering conditions. increasing hope leads to happiness, peace, adaptation to the current situation, increased energy, meaningfulness, and success in life. as a result, group hope therapy can be implemented to increase the quality of life in the daily care programs of the elderly, especially women.(clinical trials registry number: irct20240130060857n1)