بررسی شیوع انگل‌های کرمی روده‌ای جمعیت سگ‌های ولگرد شهری و خانگی با دو روش تغییر یافته رسوبی و شناورسازی، در بخش مرکزی استان مازندران

سابقه و هدف: انگل‌های کرمی روده‌ای سگ، خصوصاً انگل‌های زئونوز از مشکلات بهداشتی و اقتصادی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران محسوب می‌شوند. توکسوکارا کنیس از جمله انگل‌های کرمی زئونوز می‌باشد که آسیب جدی به سلامت فرد وارد می‌کند. با توجه به ارتباط نزدیکی که امروزه انسان با سگ‌ها دارد، بررسی انگل‌های کرمی در این حیوانات ضرورت دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع انگل‌های کرمی روده‌ای در سگ‌های ولگرد شهری و خانگی با دو روش تغییر یافته رسوبی و شناور سازی، در بخش مرکزی استان مازندران انجام پذیرفت.مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی– مقطعی، که در طی سال 1400 در سه منطقه استان مازندران (ساری، قائم شهر و بابلسر) انجام گرفت نمونه مدفوع 110 عدد سگ (78 سگ ولگرد و 32 سگ خانگی) از نظر آلودگی انگل‌های کرمی روده‌ای با روش‌های تغلیظ تغییر یافته (شناور سازی و رسوبی) مورد بررسی قرار گرفتند. جهت نمونه‌گیری در ظروف نمونه به مقدار 4 سی‌سی فرمالین 10 درصد اضافه شد. 50 تا 100 گرم نمونه مدفوع با استفاده از اپلیکاتور جمع‌آوری و در ظروف کدگذاری شده ریخته شد. از سگ‌های ولگرد نمونه مدفوع مستقیماً از رکتوم حیوان گرفته شد. برای سگ‌های خانگی تعدادی ظرف حاوی مواد نگهدارنده (فرمالین 10 درصد) و نامگذاری شده در اختیار درمانگاه‌ها و صاحبان سگ قرار داده شد و پس از جمع‌آوری نمونه به آزمایشگاه انگل‌شناسی ارسال شد. در روش شناور سازی و رسوبی به میزان کافی نمونه مدفوع در لوله آزمایش ریخته می‌شود سپس به میزان 7 سی‌سی سرم فیزیولوژی به آن اضافه شد. محلول به دست آمده با دور rpm 1000 به مدت 5-3 دقیقه سانتریفیوژ، سپس مایع بالایی رسوب جدا شده و به آن به میزان 7 سی‌سی محلول سولفات روی اشباع اضافه و مجدد با دور rpm 1000 به مدت 2 دقیقه سانتریفیوژ شد. رسوب حاصل با میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی x10 و x40 برای شناسایی آلودگی انگل بررسی شدند. در خصوص سگ‌های خانگی (صاحبدار) پرسشنامه‌ای برای ارزیابی جنسیت و سن سگ‌های خانگی (براساس شکل و رنگ دندان‌ها و فرمول دندانی)، محل زندگی و شهر، برنامه کرم‌‌زدایی و آگاهی در مورد بیماری زئونوز انگلی روده سگ تنظیم شد. این پروژه در دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تاییدیه کمیته اخلاق کار با حیوانات با شماره ir.mazums.rec.1400.528 انجام شد.یافته‌ها: نتایج آزمایشات بر روی 110 نمونه نشان داد، 44(40 درصد) نمونه آلودگی انگلی داشتند و 66 (60 درصد) نمونه فاقد آلودگی کرمی بودند. نمونه‌های آلوده حاوی تخم انگل‌هایی نظیر کرم‌های قلاب دار، توکسوکارا، تنیا و دیپیلیدیوم بودند. درمطالعه حاضر توزیع آلودگی به انگل‌های کرمی در مناطق سه‌گانه نمونه‌گیری، تفاوت قابل توجهی در فراوانی سگ‌های آلوده در مناطق بررسی شده نشان نداد، و این مسئله را می‌توان با مطالعات اختصاصی‌تر در زمینه اپیدمیولوژی انگل و بررسی تعداد بیش‌تر مناطق هرچه بهتر و کامل‌تر تعیین کرد.استنتاج: براساس یافته‌های حاصل از تحقیق حاضر می‌توان نتیجه‌گیری نمودکه سگ‌های ولگرد نقش کلیدی را در انتقال آلودگی نسبت به سگ‌های خانگی ایفا می‌کنند. سگ‌های ولگرد شهری با توجه به این‌که بعد از درمان رهاسازی می‌شوند خطر بالقوه برای سلامت عمومی محسوب می‌شوند. جمع‌آوری این حیوانات نقش به‌سزایی در کنترل و مهار عفونت‌های انگلی قابل انتقال به انسان دارد.

a study of the prevalence of intestinal helminth parasites in the urban and domestic stray dogs with modified methods, sedimentation, and flotation in the central part of mazandaran province in 2022

background and purpose: intestinal helminth parasites in dogs, especially zoonotic parasites, are one of the health and economic problems of developing countries, including iran. toxocara canis is one of the zoonotic helminth parasites that causes serious damage to human health. according to the close relationship that humans have with dogs today, it is necessary to investigate worm parasites in these animals. the present study was conducted to investigate the prevalence of intestinal helminth parasites in urban and domestic stray dogs with two modified methods of sedimentation and flotation in the central part of mazandaran province.materials and methods: the study was carried out in three regions of mazandaran province (sari, qaemshahr, and babolsar) in 2022. we examined fecal samples from 110 dogs, comprising 78 stray dogs and 32 home dogs, to determine the presence of intestinal helminth parasites. we utilized a customized concentrates technique that incorporated flotation and sedimentation. 4 cc of 10% formalin was added to the sample container for sampling. stool samples weighing approximately 50 to 100 grams were collected using an applicator and transferred into labeled containers. in the flotation and sedimentation method, a sufficient amount of stool sample was poured into the test tube, and then 7 cc of physiological serum was added to it. after the sample is completely dissolved by the applicator, the solution is filtered to remove excess material and transferred to a new tube. the obtained solution is centrifuged at 1000 rpm for 3-5 minutes, then the upper liquid is separated. 7 cc of saturated zinc sulfate solution was added to it and centrifuged again at 1000 rpm for 2 minutes. the resulting sediment was examined with a light microscope with x10 and x40 magnification to identify parasite contamination. traps were set in the shelters of stray dogs to collect feces samples directly from their rectums. labeled containers with preservatives (10% formalin) were distributed to clinics and dog owners for collecting samples from domestic dogs. a questionnaire was designed to assess the gender and age of domestic dogs based on dental characteristics, location of residence, deworming practices, and knowledge of zoonotic intestinal parasite diseases in dogs among their owners. the experiment was conducted at mazandaran university of medical sciences and was approved by the animal ethics committee under the reference number ir.mazums.rec.1400.528.results: results indicated that 44 samples (40%) were contaminated with parasites, while 66 samples (60%) were free of worm infestation. the infected samples harbored parasite eggs including hookworms, toxocara, taenia, and dipylidium. the study found no significant difference in the distribution of helminth parasite infection among the three sampling areas in terms of the frequency of infected dogs. further research in the field of parasite epidemiology and expanding the study to include more areas may help address this issue.conclusion: the research findings suggest that stray dogs are more significant in transmitting pollutants than domestic dogs. urban stray dogs pose a potential public health danger because they are released post-treatment. controlling and gathering these animals is crucial in managing parasite diseases that can be passed on to humans.