عوامل مرتبط با انگیزه فرزندآوری در زوجین متاهل استان مازندران با استفاده از مدل رگرسیونی آمیخته

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر کاهش نرخ باروری در کشور از جمله استان مازندران رخ داده است. کاهش رشد جمعیت منجر به تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کاهش توان سیاسی و نظامی کشور می‌شود، لذا این مطالعه با هدف تحلیل مدل رگرسیونی آمیخته از عوامل مرتبط با انگیزه فرزندآوری در زوجین متاهل استان مازندران، انجام پذیرفت.مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی-تحلیلی، در چهار شهر استان مازندران در فاصله زمانی مهر 1401 تا اسفند همان سال بر روی 468 زوج (936 نفر) تحت پوشش مراکز بهداشتی به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انجام شد. گردآوری داده‌ها با پرسشنامه‌های جمعیتی- اجتماعی، پرسشنامه انگیزه‌های فرزندآوری نقیبی و همکاران و پرسشنامه کوتاه شده شخصیت نئو رامستد و جان انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار spss نسخه 22 انجام شد. سطح معنی‌داری در کلیه آزمون‌ها 0/05 در نظر گرفته شد. در توصیف متغیرهای کیفی از شاخص‌های آماری تعداد و درصد، و برای متغیرهای کمی از میانگین و انحراف‌معیار استفاده شد. جهت بررسی تاثیر همه عوامل بر روی انگیزه فرزندآوری زوجین با توجه به این که مطالعه به‌صورت زوجی می‌باشد، از مدل رگرسیون خطی آمیخته به روش پسرو استفاده شد. یافته‌ها: در این مطالعه میزان پاسخ‌دهی 93.2 درصد بود و آنالیز نهایی بر روی اطلاعات حاصل از 468 زوج انجام شد. میانگین و انحراف معیار سن زنان و مردان بترتیب 6/76±35/64 و8/29±39/75 و طول مدت ازدواج7/81±12/85بوده است. در این مطالعه 261 (55/8 درصد) از زنان خانه دار، 167 (35/7درصد) از مردان کارمند، 329 (71/3درصد) از زنان دارای سابقه سزارین، 54 (11/5 درصد) از زوجین بدون فرزند و 372 (5/79 درصد) از زوجین ساکن شهر بودند. میانگین نمره انگیزه فرزندآوری زنان و مردان به ترتیب 9/36±60/82و 8/29±60/58بوده است. براساس ضریب رگرسیونی تطبیق داده شده، در زوجین با وضعیت اقتصادی اجتماعی مطلوب (0/001>p، 4/89-=β) و تا حدی مطلوب (p<0/001،2/29-=β) نسبت به افراد با وضع اقتصادی اجتماعی نامطلوب انگیزه کم‌تری برای فرزندآوری داشته‌اند. همچنین افراد با ویژگی شخصیتی برونگرا (0.001>p، 0.50-=β) نسبت به افراد با سایر ویژگی‌های شخصیتی انگیزه کم‌تری برای فرزندآوری داشته‌اند. نتایج نشان داد که با افزایش طول سال‌های زندگی مشترک، از انگیزه فرزندآوری زوجین کاسته می‌شود(0/001>p، 0/11-=β). در حالی که زوجینی که ابراز نموده بودند که خواستارتعداد فرزند بیش‌تری هستند (0/001>p،14/63=β) و نیز ترجیح به فرزند پسر داشته‌اند(0/05>p، 1/41=β) انگیزه بیش‌تری برای فرزند‌آوری داشتند. در این مطالعه بین نمره انگیزه فرزند‌آوری زوجین شهری و روستایی اختلاف معنی‌دار آماری وجود نداشت.استنتاج: در این مطالعه نشان داده شد که عوامل فردی اجتماعی از جمله وضعیت اقتصادی اجتماعی، طول مدت ازدواج و ویژگی شخصیتی بر انگیزه فرزندآوری تاثیر می‌گذارد، به‌طوری‌که در زوجین برونگرا، دارای وضعیت اقتصادی اجتماعی مطلوب و با افزایش سال‌های ازدواج انگیزه فرزندآوری کاهش می‌یابد. لذا سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بهداشتی باید توجه بیش‌تری به زوجین برونگرا در سال‌های اول زندگی مشترک داشته باشند.

factors related to the motivation of childbearing in married couples of mazandaran province using mixed regression model

background and purpose: in recent years, there has been a decrease in the fertility rate in the country, including in mazandaran province. a reduction in population growth led to economic, social, and cultural changes and a decrease in the political and military power of the country. therefore, the goal of this study is to analyze the mixed regression model of the factors related to the motivation of childbearing in couples referring to the health centers of mazandaran province. materials and methods: this cross-sectional-analytical study was conducted in four cities of mazandaran province between october and march 2022 on 468 couples using a multi-stage sampling method. data collection was done with socio-demographic questionnaires, naghibi et al. motivation childbearing, and rammstedt and john neo personality questionnaire. data analysis was done with spss version 22 software. the significance level was considered 0.05 in all tests. statistical indicators of number and percentage were used to describe qualitative variables, and mean and standard deviation were used for quantitative variables. to investigate the effect of all factors on the couple’s motivation to have children, given that the study is a couple, a mixed linear regression model was used using the regression method. results: in this study, the response rate was 93.2%, and the final analysis was performed on the information obtained from 468 couples. the mean and standard deviation of the age of women and men were 35.64±6.76 and 39.75±8.29, respectively, and the length of marriage was 12.85±7.81. in this study, 261 (55.8%) housewives, 167 (35.7%) working men, 329 (71.3%) of women with a history of cesarean section, 54 (11.5%) of childless couples and 372 (79.5 percent) of the couples lived in the urban. the mean score of motivation childbearing for women and men was 60.82±9.36 and 60.58±8.29, respectively. based on the adapted regression coefficient, couples with favorable socioeconomic status (p<0.001, β=-4.89) and somewhat favorable (p<0.001, β=-2.29) compared to people with unfavorable socioeconomic status have less motivation for childbearing. also, people with extroverted personality traits (p<0.001, β=-50.0) had less motivation for childbearing than people with other personality traits. the results showed that with the increase in the years of life together, the couple’s motivation for childbearing decreases (p<0.001, β=-0.11). while the couples who expressed that they wanted more children (p<0.001, β=14.63) and had a preference for a son (p<0.05, β=1.41) had more motivation for childbearing. in this study, there was no statistically significant difference between the score of motivation childbearing of urban and rural couples.conclusion: this study has shown that individual and social factors such as socioeconomic status, length of the marriage, and personality traits affect the motivation to have children, so that in extroverted couples with a favorable socioeconomic status, the motivation to have children decreases with increasing years of marriage, so policymakers and health planners should pay more attention to extroverted couples in the first years of marriage.