بررسی کیفیت کنترل دیابت در جمعیت تحت پوشش پزشک خانواده شهری شهرستان ساری طی سال 99-1398

سابقه و هدف: دیابت نوع 2 یک مشکل بهداشتی و یکی از فوریت‌های بهداشتی است که سریع‌ترین رشد را در سرتاسر جهان دارد. مراقبت از دیابت جزو اولویت‌های همه سیستم‌های بهداشت عمومی است. این مطالعه با هدف تعیین کیفیت کنترل دیابت در مراکز پزشک خانواده شهری شهرستان ساری را در سال 1399-1398 انجام پذیرفت.مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات توصیفی و مقطعی بوده است. حجم نمونه لازم برابر 275 بیمار به دست آمد که با احتساب ریزش در نهایت به صورت تصادفی (جمعا 300 بیمار) انتخاب شدند. 20 خوشه (مرکز) که هر کدام شامل 15 بیمار دیابتی بود تحت کنترل قرار گرفت. جامعه آماری پرونده کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه‌کننده به مراکز خدمات بهداشتی و درمانی شهرستان ساری بود. شایان ذکر است از پرونده بیماران متغیرهای سن، جنسیت، میزان fbs، 2hpp، hba1c، فشارخون، تری‌گلیسرید، کلسترول، hdl،ldl، و شاخص توده بدنی و هم‌چنین معاینه چشم و قطع عضو ثبت شد. تمام اطلاعات دارای مهر پزشک خانواده تاییدکننده و ثبت توسط ایشان بود. در این مطالعه پس از جمع‌آوری داده‌ها، میزان مطابقت آن‌ها با دستورالعمل‌های ada تطبیق داده شد. بر طبق گایدلاین انجمن دیابت آمریکا (ada)، هدف از درمان این بیماری رسیدن به fbs:90-130، hba1c زیر 7 درصد، 180bs2hpp<، فشارخون زیر 130/80، bmi بین 18/5 تا 24/9، tg زیر 150، ldl زیر 100 و  hdlبیش‌تر مساوی 50 می‌باشد. تمامی بررسی‌های آماری در نرم‌افزار spss نسخه 25 انجام گرفت. از امار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار برای متغیرهای کمی و فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی پرداخته شد.یافته‌ها: بررسی 300 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 نشان می‌دهد که دامنه سنی بین 30 تا 86 سال با میانگین و انحراف‌معیار 10٫4±5/57 سال داشتند. هم‌چنین کم‌ترین نمایه توده بدنی بیماران 21و بیش‌ترین آن 53 با میانه29/4 و فاصله میان چارکی (32/8-27/20) بود. فشارخون سیستولی بیماران دارای میانه 120 و فاصله میان چارکی(130-110) و فشارخون دیاستولی دارای میانه 75 و فاصله میان چارکی (80-70) بود. پس از مطابقت با دستورالعمل ada، فراوانی مطابقت قندخون ناشتا (38/4 درصد)، قندخون دو ساعت بعد از غذا (37/1 درصد)، به‌طور کلی 52 مورد (2/17 درصد) از بیماران کنترل قندخون مطابق با دستورالعمل انجمن دیابت آمریکا داشتند.تری‌گلیسیرید (39/7 درصد)،  hdlدر (49 درصد) و ldl (55/6 درصد) با دستورالعمل ada مطابقت داشتند. هم‌چنین 32 مورد (6/10 درصد) از بیماران کنترل چربی خون مطابق با دستورالعمل ada داشتند. معاینه چشم(14/6 درصد) یک نوبت، (8/3 درصد) دو نوبت، (1/3 درصد) سه نوبت و (0/3 درصد) چهار نوبت انجام شده ‌است. هم‌چنین در 65 مورد(21/6 درصد) از بیماران معاینه دقیق پا صورت گرفته ‌است. علاوه بر این 4 مورد (1/3درصد) دارای قطع عضو ناشی از دیابت و 12 مورد (4 درصد) دچار میکروآلبومینوری بودند.استنتاج: نتایج به‌دست آمده در این مطالعه نشان می‌دهد که وضعیت کنترل دیابت در جمعیت مورد بررسی نسبت به سایر مطالعات در ایران وضعیت بهتری دارد، با این وجود فاصله زیاد آن با استانداردهای انجمن دیابت آمریکا لزوم برنامه‌ریزی و مداخلات بیش‌تر ضرورت آموزش صحیح و ارجاع به موقع به مراکز فوق تخصص، آموزش و مداخلات جهت کاهش وزن این بیماران وجود دارد. عواملی مانند سبک زندگی و شرایط اجتماعی– اقتصادی که موسسات و ارائه دهندگان خدمت هیچ کنترلی روی آن ندارند باید توسط سیاست گذاران اصلاح شود

evaluation of the quality of diabetes control in the population under the supervision of the family physician in the city of sari during the years 2019-2020

background and purpose: type 2 diabetes is a health problem and is an emergency that has the fastest growth worldwide. diabetes is one of the priorities of all public health systems this study aimed to determine the quality of diabetes control in urban family physician centers of sari city in 1382-1398.materials and methods: this study was a cross-sectional and cross-sectional study. the required sample size was 275 patients who were selected randomly (a total of 300 patients) and 20 clusters (center), each consisting of 15 diabetic patients, were controlled. the population of the study included all patients with type 2 diabetes referred to health care centers of sari. the cases included age, sex, level of fbs, 2 hpp, hba1c, blood pressure, triglyceride, cholesterol, hdl, ldl, and body mass index as well as eye examination and amputation were also recorded all the information contained the seal of the family physician. in this study, after data collection, the degree of conformity was compared with ada guidelines. according to the american diabetes association (ada), the goal of the treatment of this disease is reaching fbs: 90-130, hba1c below 7%, bs2hpp<180, bmi; 18.5 to 24.9, tg below 150, ldl below 100 and hdl is equal to 50. all statistical analyses were performed in spss software. descriptive statistics including mean and standard deviation for quantitative and frequency and percentage for qualitative variables were discussed.result: the study of 300 type 2 diabetic patients showed that the range of age ranged between 30 to 86 years with a mean and standard deviation of 57.5±10.4 years. also, the lowest body mass index of the patients was 21 and the highest was 53 with a median of 29.4 and an interquartile range (of 27.20 - 32.8). the systolic blood pressure of patients had a median of 120 and interquartile range (110-130) and diastolic blood pressure had a median of 75 and interquartile (75-80). followed by ada protocol, the frequency of fasting blood glucose (38.4%), blood glucose two hours after meal (37.1%), total 52cases (17.2%) blood sugar control patients according to the american diabetes association .triglyceride (39.7%), hdl in (49% ) and ldl (55.6%) were matched with ada protocol .also, 32 cases (10.6%) had blood lipid by ada protocol. eye examination (14.6%), one turn, (8.3%), three times (1.3%), and three times (0.3%) were performed. also, in 65 cases (21.6%), careful foot examination was done.in addition, 4 cases (1/3%) had amputation due to diabetes and 12 cases (4%) had microalbuminuria.conclusion: the result obtained in this study shows that the status of diabetes control in the studied population is better than other studies in iran however it is far from the standards of the american diabetes association, the need for more planning and intervention in the need for correct education and timely referral to there are specialized centers, training and intervention to reduce the weight of these patients. factors such as lifestyle and socio-economic conditions that institutions and service providers have no control over should be corrected by policymakers