سنجش زمان مورد نیاز جهت ارائه خدمات توسط پزشک خانواده شهری استان مازندران در سال 1401

سابقه و هدف: دسترسی به خدمات اولیه بهداشتی درمانی با در نظر گرفتن عدالت و برابری در نظام سلامت از حقوق جامعه جهانی است. در این راستا به جهت ارائه خدمات اولیه سلامت، برنامه پزشک خانواده روستایی از ابتدای سال 1384 با هدف دستیابی به پوشش همگانی سلامت در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت اجرا گردید. اهداف اختصاصی این برنامه شامل اجرای نظام ارجاع، افزایش پاسخگویی بازار سلامت، افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت، کاهش هزینه‌های غیرضروری در بازار سلامت و افزایش پوشش خدمات بود. پس از حدود 7 سال از اجرای این برنامه، برنامه پزشک خانواده شهری به‌عنوان سطح اول ارائه خدمات سلامت از سال 1391 در استان مازندران و فارس به صورت پایلوت شروع به اجرا کرد. در راستای اجرای بهتر این برنامه و نظر به گستردگی زیاد برنامه‌ها و فعالیت‌های مورد انتظار، سپردن فعالیت مناسب با زمان ارائه دهندگان خدمت از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعه با هدف آگاهی از زمان مورد انتظار فعالیت‌های محوله به پزشک خانواده شهری انجام پذیرفت.مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش مقطعی، در 15 پایگاه پزشک خانواده شهری (6 پایگاه دولتی و 9 پایگاه خصوصی) شهرستان‌های گلوگاه، بهشهر، نکا، قائمشهر، نور و چالوس استان مازندران انجام شد. از 15 شهرستان بالای 20هزار نفر مجری این برنامه در استان مازندران شش شهرستان مذکور بصورت تصادفی انتخاب و در مرحله بعد، از لیست پایگاه پزشکان خانواده شهری، 15 پایگاه به‌طور تصادفی انتخاب شدند. در نهایت گروه های هدف، به صورت در دسترس وارد مطالعه گردیدند. در این مطالعه از چک لیست‌های تدوین شده براساس بسته‌های مراقبتی منطبق بر 8 گروه خدمت گیرنده (سالمندان (11 خدمت)، میانسالان (7 خدمت)، جوانان (13 خدمت)، نوجوانان (24 خدمت)، کودکان زیر 5 سال (6 خدمت)، مانا (15 خدمت)، مادران (3 خدمت) و ویزیت غیر هدف) استفاده شد. به ازای هر گروه خدمت گیرنده نیز، حداقل سه نفر در مطالعه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. جهت توصیف داده‌ها از شاخص‌های مرکزی و پراکندگی استفاده شد.یافته‌ها: نتایج اندازه‌گیری زمان ارائه خدمت به 297 نفر شامل 90 نفر ازگروه سنی زیر 5 سال، 30 نفر از دریافت‌کنندگان خدمات مانا، 30 نفر از هر کدام از گروه‌های مادران، نوجوانان، جوانان، میانسالان، سالمندان و 27 نفر از بیماران غیر هدف که جهت ویزیت مراجعه نموده بودند، نشان داد که میانه و میانگین زمان مورد انتظار جهت ارائه خدمت روزانه توسط پزشک به جمعیت تحت پوشش به ترتیب 2 ساعت و 52 دقیقه و 3 ساعت و 23 دقیقه است. مقدار این شاخص در گروه‌های دریافت‌کننده خدمت متفاوت بوده که بیش‌ترین مقدار آن مربوط به ویزیت گروه خدمتی غیر هدف با میانه و میانگین 84/17 و87/20 دقیقه و کم‌ترین آن مربوط به خدمات مانا با میانه و میانگین 3/40و4/34دقیقه بوده است.استنتاج: باتوجه به نتایج بدست آمده، پزشکان خانواده شهری زمان کافی برای ارائه خدمات در نظر گرفته شده روزانه را در اختیار داشته و لذا به نظر می‌رسد، از سوی نظام سلامت، تکلیفی بیش از ظرفیت زمانی روزانه به ایشان محول نشده است.

time measurement of services provided by the urban family physician in mazandaran province

background and purpose: access to primary healthcare services, considering equity and equality in the health system, is a right of the global community. to provide primary health services, the rural family physician program was implemented at the beginning of 2005 to achieve universal health coverage in rural areas and small cities (with a population of less than 20,000). the specific goals of this program included the implementation of the referral system, increasing the responsiveness of the health market, increasing people’s access to health services, reducing unnecessary costs in the health market, and increasing service coverage. after approximately 7 years of implementation of this program, the urban family physician program started in mazandaran and fars province as a pilot project. the urban family physician program started in the mazandaran province in 2012 as the first level of providing health services. in line with the better implementation of this program and considering the wide range of expected programs and activities, it is essential to entrust the appropriate activities with the time of the service providers. this study was conducted to assess the expected duration of activities assigned to the family physician.materials and methods: this cross-sectional study was conducted on 15 urban family physician centers (6 government and 9 private centers) in golugah, behshahr, neka, ghaemshahr, noor, and chalus cities of mazandaran province. out of 15 cities with more than 20,000 people participating in this program in mazandaran province, the six cities mentioned above were randomly selected, and 15 urban family doctors were randomly selected from the existing list. finally, the target groups were included in the study for convenience sampling. to collect the data, checklists compiled based on care packages corresponding to 8 groups of service recipients (elderly (11 services), middle-aged (7 services), youth (13 services), teenagers (24 services), under 5 years old (6 services), mana (15 services), mothers (3 services), and non-target visit) were used. for each service recipient group, at least three individuals were examined. central and dispersion indices were used to describe the data.results: the results of measuring the time of providing service to 297 people (including 90 under 5 years old, 30 people receiving mana services, 30 people from each of the groups of mothers, teenagers, young people, middle-aged, elderly, and 27 people from non-target visit) showed that the median and mean expected time for providing daily service by an urban family physician to the covered population is 2 h and 52 min and 3 h and 23 min, respectively. the estimated time was different in the groups receiving the service, the highest time of which was related to the visit of the non-target service group with median and mean of 84.17 and 87.20 min, respectively, and the lowest time was related to mana services with a median and mean of 3.40 and 4.34 min, respectively.conclusion: urban family physicians have enough time to provide daily services, and therefore it seems that the health system has not assigned them more than their daily time capacity.