ترکیب گونه‌ای، توزیع زمانی و میزان وابستگی گونه‌های عقرب به محیط زیست از لحاظ نوع بافت خاک و میزان رطوبت در شهرستان شوش استان خوزستان

سابقه و هدف: امروزه عقرب‌ گزیدگی از مهم‌ترین مسائل بهداشتی و پزشکی کشور ایران محسوب می‌شود. شهرستان شوش به لحاظ داشتن شرایط آب و هوایی مساعد، امکان زیست مناسبی را برای عقرب‌ها به وجود آورده است. با توجه به اهمیت این موضوع، این مطالعه در خصوص ترکیب گونه‌ای، توزیع زمانی و میزان وابستگی گونه‌های عقرب به محیط زیست از لحاظ نوع بافت و میزان رطوبت خاک در شهرستان شوش در سال 1398 انجام شد.مواد و روش‌ها: جمع‌آوری نمونه‌های عقرب در این پژوهش بنیادی-کاربردی از مناطق تعیین شده به روش جستجوی فعال در روز و شب انجام شد. نمونه‌ها با استفاده از کلیدهای معتبر در زیر استریومیکروسکوپ شناسایی گردیدند.یافته‌ها: گونه‌های مزوبوتوس اپئوس (61/6درصد)، آندرکتونوس کراسیکودا (5/3 درصد)، هوتنتوتا سولسه ای (1/2 درصد)، کمبسوبوتوس ماتهیزنی (11/1 درصد)، رازیانوس زارودنی (0/62 درصد)، همی سکورپیوس لپتوروس 18/3 درصد) و اسکورپیون ماوروس تونسندی (1/9 درصد) از خانواده‌های بوتیده، اسکورپیونیده و همی اسکورپییده شناسایی شدند. گونه‌های مزوبوتوس اپئوس و همی اسکورپیوس لپتوروس، کمپسوبوتوس ماتهیزنی بافت خاک لومی، سیلتی لومی و شنی لومی و گونه‌ی آندروکتونوس کراسیکودا بافت خاک سیلتی لومی، لومی و شنی لومی را ترجیح می‌دهند. توزیع زمانی عقرب‌ها در فروردین (8/4 درصد) و در شهریور (32/5 درصد) به ترتیب کم‌ترین و بیش‌ترین میزان فراوانی را داشته است.استنتاج: با توجه به توزیع زمانی فراوانی عقرب‌ها که به تدریج از فروردین به شهریور به حداکثر خود می‌رسد، بایستی اقدامات مبارزه با عقرب و پیشگیری از عقرب‌گزیدگی متناسب با میزان فراوانی آن‌ها با توجه به خصوصیات زیستگاه‌های آن‌ها صورت گیرد. 

species composition, temporal distribution, and degree of dependence of scorpion species on the environment in terms of soil texture and moisture level in shush county, khuzestan province

background and purpose: today, scorpion stings are one of iran’s most significant health and medical problems. regarding the favorable weather conditions, shush created a suitable environment for scorpions. given the importance of this question, a study was conducted on the species composition, temporal distribution, and degree of dependence of scorpion species on the environment regarding soil texture and moisture level in shush in 2019.materials and methods: in this fundamentally applied research, scorpion samples were collected in designated areas using an active search method during the day and night. the samples were identified under a stereomicroscope using valid keys.results: the species mesobuthus eupeus (61/6%), androctonus crassicauda (5.3%), hottentotta saulcyi (1.2%), compsobuthus matthiesseni (11.1%), razianus zarudny (0.62%), hemiscorpius leptorus (18.3%), and scorpio maurus (1.9%) belonging to the families buthidae, scorpionidae, and hemiscorpiidae have been identified. mesobuthus eupeus, hemiscorpius leptorus, and compsobuthus matthiessen prefer loamy, silty, sandy loam soils. androctonus crassicauda species prefer the silty loamy, loam, and sandy loam soils.conclusion: based on the findings, it can be concluded that due to the temporal distribution of scorpion abundance, which gradually peaks from april to september, actions to control the scorpions and prevent their stings should be carried out as a function of their mass over the months, along with the characteristics of their habitats.