اثرات فیتوشیمیایی و بیولوژیکی گیاه وج acorus calamus (acoraceae) در طب سنتی و مطالعات آزمایشگاهی، بالینی و فرآورده‌های بهداشتی

 سابقه و هدف: گیاهان ازگذشته‌های دور در بین قومیت‌های مختلف مورد شناخت و استفاده هستند. مصرف به‌عنوان تغذیه، دارو و صنعت از کاربردهای مهم آن بوده است. یکی ازگیاهان داروئی که در طبیعت ایران و برخی اکوتیپ‌ها موجود بوده و بعد از چندسال، به تازگی واکاوی، مشاهده و بازکشف شده ومطالعات زیادی روی آن صورت نگرفته، گیاه وج با نام علمی acorus calamus l می‌باشد که درطب سنتی و فرهنگ‌هایی همچون ایرانی، چینی، هندی و یونانی کاربرد داشته است.مواد و روش‌ها: در این مقاله از منابع کتابخانه‌ای و مقالات الکترونیکی از پایگاه‌های معتبر scopus، web of science، pubmed و موتور جستجوی  google scholarبا سرچ کلیدواژه‌های وج، طب سنتی و مدرن، مطالعات آزمایشگاهی و اثرات بیولوژیک استفاده شد.گیاه از جنبه‌های مختلف بررسی و مورد تحلیل و گزارش ارائه گردید.یافته‌ها: درکتاب‌های قدیمی و معتبر ایران و جهان و در طب سنتی کشورهای مختلف از این گیاه و مشخصات ظاهری واثرات داروئی a.calamus نام برده شده است. در مقالات مجلات بین‌المللی نیز گزارش‌هایی از اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد التهابی و درمان اختلالات عصبی توسط اندام‌های زیرزمینی وهوایی گیاه ارائه شده است و نیز فرآورده داروئی و نانوذرات نیز از این گیاه تهیه شده است.استنتاج: باتوجه به اهمیت زیاد گیاه وج در منابع طب سنتی و مطالعات گسترده‌ای که درمورد خواص وویژگی‌های منحصربه فرد گیاه در سال‌های اخیر درسطج جهان صورت گرفته است، انجام مطالعات برون‌تنی و درون‌تنی بر روی آن جهت بررسی اثرات داروئی ویافتن کاربردهای جدید این گیاه از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. هم‌چنین گیاه، بومی استان مازندران بوده و می‌توان از پتانسیل‌های آن در تهیه محصولات داروئی و بهداشتی استفاده نمود. 

phytochemical and biological effects of acorus calamus (acoraceae) in traditional medicine and laboratory and clinical studies and health products

 background and purpose: plants have been known and used by different societies since ancient times. the most important applications include nutrition, medicine, and industry. acorus calamus l. (acoraceae), is one of the medicinal plants that exists in the iran and some other ecotypes and is used as a medicinal plant also in china, india, and greece. recently, it received attention, however there is lack of information about this medicinal plant.  materials and methods: we performed a search in scopus, web of science, pubmed, and google scholar and also traditional medicine books using the following keywords: a. calamus, traditional medicine, modern medicine, laboratory studies, and biological effects.results: in reliable articles and traditional medicine books, a.calamus was found with many different properties. the aerial parts, roots, and rhizome were reported to have antioxidant, antibacterial, anti-fungal, and anti-inflammatory activities. a.calamus is also used in treating nervous system disorders and in production of nanoparticle and pharmaceutical products.conclusion: according to many studies, a. calamus has many beneficial properties, but in vitro and in vivo studies are required to investigate its medicinal effects. also, the plant is originally found in mazandaran province, north of iran and it can be used in medicinal and health products.