بررسی گزارش‌های ارسال شده در زمینه عوارض ناخواسته داروها در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران از سال 1398 تا 1400

 سابقه و هدف: عوارض جانبی داروها یکی از عوامل مهم تهدیدکننده حیات و کیفیت زندگی بوده و می‌تواند سبب تحمیل هزینه‌های زیادی به سیستم بهداشتی و درمانی یک کشور شود. این مطالعه در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با هدف بررسی عوارض ناخواسته دارویی در استان انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی گذشته‌نگر، پس از جمع‌آوری گزارش‌های ارسالی کارت زرد به مرکز ثبت و بررسی عوارض جانبی ناخواسته دارویی در معاونت غذا و دارو مازندران و گزارش‌های ثبت شده در سامانه آنلاین ثبت عوارض و اشتباهات داروپزشکی، در سال‌های 1398 تا 1400 صورت گرفت. آنالیز بر مبنای فراوانی داروی عارضه داده، فراوانی نحوه  مصرف دارو، تعداد گزارش در هر سال، مشخصات بیمار (رده‌ سنی و جنسیت)، هم‌چنین فراوانی سیستم و عضو آسیب دیده و گزارشگر صورت گرفت.یافته‌ها: در مجموع تعداد 2122 مورد گزارش به معاونت غذا و داروی مازندران ارسال شده بود. 52/78 درصد از گزارشات توسط پرستاران اعلام شده است و 44/82 درصد عوارض جانبی ثبت شده در زنان رخ داده است. بیش‌ترین فراوانی عوارض جانبی را، فرم تزریقی (87/40 درصد) به خود اختصاص داد و هم‌چنین طبق نتایج به‌دست آمده، بیش‌ترین عوارض ثبت شده مربوط به اختلالات پوست و مو (28/07 درصد) می‌باشد. شایع‌ترین دسته دارویی مسبب عارضه نیز، anti-infective agents (47/10 درصد) بوده‌اند و داروی ونکومایسین در صدر قرار داشت.استنتاج: با توجه به تعداد مطلوب ثبت و ارسال گزارش عوارض ناخواسته دارویی در استان مازندران، به نظر می‌رسد با برگزاری کلاس‌های آموزشی جهت گروه هدف پزشکی و سایر کادر درمان با محوریت آموزش فارماکوویژیلانس و نحوه گزارش‌دهی آن، به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شده‌ایم. 

adverse drug reactions reported in healthcare settings affiliated to mazandaran university of medical sciences, 2019-2021

background and purpose: adverse drug reaction (adr) is one of the main causes of mortality and morbidity and can contribute to high costs in healthcare system of a country. this study was conducted to evaluate adrs in the food and drug deputy at mazandaran university of medical sciences.materials and methods: this retrospective descriptive study was carried out after collecting the reports of yellow cards sent to the center for registration and investigation of adverse drug reaction in the food and drug deputy of mazandaran and the reports registered in the online system for registering medical complications and errors in 2019-2021. we analyzed data, including the frequency of the drugs with side effects, the frequency of routs of administration, number of reports per year, patient characteristics (gender and age), as well as the frequency of the organs damaged, and the reporters.results: a total of 2122 reports of adverse drug reactions were submitted to the adverse drug reactions center at mazandaran food and drug department. nurses reported 52.78% of the side effects and 44.82% of the adrs were seen in women. injectable drugs were found with high rate of adrs (87.40%) and the most prevalent side effects were associated with skin and hair disorders (28.07%). anti-infective agents were the most common drugs that caused adr (47.10%) and vancomycin was found to be more prevalent than other drugs.conclusion: adverse drug reactions were reported at a good level in mazandaran province. it is believed that training the medical staff about pharmacovigilance and appropriate reporting, will bring us closer to world standards.