تاثیر آموزش مبتنی بر مدل ارتقای سلامت پندر بر رفتار بهداشت دهان و دندان بیماران مبتلا به سرطان: مطالعه نیمه تجربی

 سابقه و هدف: بیماری‌های دهان و دندان از شایع‌ترین مشکلات سلامتی در مبتلایان به سرطان می‌باشد که بر کیفیت زندگی آنان موثر است. این مطالعه با هدف تاثیر آموزش مبتنی بر مدل ارتقای سلامت پندر بر رفتار بهداشتی دهان و دندان بیماران مبتلا به سرطان انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 40 نفر از بیماران بزرگسال مبتلا به سرطان مراجعه کننده به مرکز فیزیوتراپی نوتوان و لنف ادم مشهد با روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک در سال 1398 انجام شد. مداخله آموزشی در قالب 6 جلسه آموزشی تئوری و عملی، با فاصله یک هفته بین جلسات آموزشی بر اساس مدل ارتقای سلامت پندر ارائه شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد مبتنی بر سازه‌های مدل ارتقای سلامت پندر بود، که در سه مرحله شامل قبل از مداخله، بلافاصله و 2 ماه بعد از مداخله تکمیل گردید. داده‌ها در نرم‌افزار آماری 22spss و با استفاده از آزمون‌های توصیفی و آزمون‌های آنالیز واریانس با اندازه‌های مکرر تحلیل شد.یافته‌ها: بین نمره رفتار قبل از مداخله (4/57±25/82) با بعد از مداخله (4/24±32/41) و مرحله پیگیری (3/72±29/79)  اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت(0/001>p). همچنین بعد از مداخله آموزشی، از بین سازه‌های مدل ارتقای پندر، سازه‌های خودکارآمدی، احساسات مثبت و عوامل تاثیرگذار بین فردی به‌طور معنی‌داری افزایش (0/001>p) و موانع درک شده کاهش داشته است(0/001>p).استنتاج: نتایج این مطالعه بر کارآیی مدل ارتقای سلامت پندر در ارتقای رفتار بهداشت دهان در بیماران بزرگسال مبتلا به سرطان تاکید می‌کند. 

effect of education based on the pender health promotion model on oral health behavior of cancer patients: a semi-experimental study

 background and purpose: oral diseases are the most common health problems in cancer patients, influencing their quality of life. this study aimed to evaluate the effect of education on oral and dental health behaviour based on the pender health promotion model in cancer patients..materials and methods: this semi-experimental study was conducted in 40 adult cancer patients attending notovan physiotherapy and lymphedema center in mashhad, iran, 2019. the samples were selected by systematic random sampling. the educational intervention based on the pender health promotion model was delivered in six theoretical and practical training sessions, with a one-week interval between the sessions. data were collected using a standard questionnaire based on the components of the pender health promotion model that was completed before the intervention, immediately, and two months after the intervention. data analysis was done in spss v22, applying descriptive tests and repeated measures anova.results: findings showed significant differences in the score for behaviour before the intervention (25.82±4.57), after the intervention (32.41±4.24), and two months later (29.79±3.72) (p<0.001). in addition, after the intervention, among different components of the pender health promotion model, self-efficacy, positive emotions, and interpersonal influencing factors increased significantly (p<0.001). at the same time, perceived barriers decreased significantly (p<0.001).conclusion: the current study supports the positive effect of the pender health promotion model in enhancing oral and dental health behaviour in adult patients with cancer.