رابطه عوامل اجتماعی اقتصادی با الگوی جغرافیایی مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در استان کردستان

سابقه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی توزیع جغرافیایی میزان‌های مرگ و میر بیماری‌های قلبی و عروقی در شهرستان‌های استان کردستان و شناخت نقاط پرخطر می باشد.مواد و روش‌ها: داده‌های این مطالعه اکولوژیک مربوط به موارد مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی ثبت شده در سال‌های 1392 تا 1394 در استان کردستان بود. برای تهیه میزان‌های مرگ ‌و میر استاندارد شده و عوامل موثر برآن، مدل پواسون و دوجمله‌ای‌ منفی به داده‌ها برازش داده شد و از معیار آکائیکه برای شناسایی کارآترین مدل استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده‌ها با نرم افزارr انجام شد و نقشه‌ها با استفاده از نرم‌افزار arc gis10 ترسیم گردید.یافته‌ها: از مجموع 8596 مرگ و میر (41.54 درصد از کل مرگ ‌و میر استان) به علت بیماری‌های قلبی و عروقی در طول دوره مطالعه، 55.6 درصد را مردان و 44.2 درصد را زنان تشکیل دادند. میانگین سنی مردان20.80 ± 69.1 سال و میانگین سنی زنان 19.70 ±71.86 سال به دست آمد. میزان کلی مرگ‌ و میر، 178 در صد هزار نفر محاسبه شد. به طور کلی میزان مرگ بر اثر این بیماری در کل استان کردستان به طور یکسان پراکنده نشده در نواحی جنوبی این میزان بیشتر مشاهده می شود. مدل دو جمله ای منفی نشان داد متغیرهای میانگین سنی (0.001> p، 0.29 rr=)، نسبت جنسی (0.02 p=، 25.02 rr=)، تعداد پایگاه‌های اورژانس (0.001 >p، 0.001> rr ) و نرخ باسوادی (0.001> p، 0.9 rr=) با میزان مرگ و میر بیماری‌های قلبی و عروقی ارتباط معنی‌داری نشان دادند. استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد با افزایش آگاهی افراد و همچنین امکانات خدمات اورژانس، مرگ‌ و میر بیماری‌های قلبی و عروقی کاهش چشمگیری می‌یابد.

Association between Socio-economic Factors and Geographical Pattern of Death Due to CardiovascularDiseases in Kurdistan Province

Background and purpose: The aims of this study were to investigate the geographical distribution of mortality rates caused by cardiovascular diseases in Kurdistan province and to identify the high risk areas.Materials and methods: This ecological study was done using the data on mortality due to due to cardiovascular disease in Kurdistan province, Iran 20132015. To determine the standardized mortality rates and effective factors, Poisson model and negative binomial model were fitted to the data and the Akaike Information Criterion (AIC) was used to identify the most efficient model. Data analysis was done in R software and the maps were drawn using Arc GIS10 software.Results: A total of 8596 (41.54% from total deaths in the province) death due to cardiovascular diseases was reported in 55.6% males (mean age: 69.1 ±20.8 years) and 44.2% females (mean age: 71.86 ±19.7 years). The overall mortality rate was 178 per hundred thousand. The death rate caused by cardiovascular diseases was not symmetric throughout Kurdistan province. However, the rate was higher in Southern areas. The negative binomial model showed mean age (RR=0.29, P>0.001), sex ratio (RR=25.02, P=0.02), number of emergency departments (RR>0.001, P>0.001), and literacy ratio (RR=0.9, P>0.001) to be significantly associated with mortality rates of cardiovascular disease.Conclusion: According to current study, enhancing the awareness of people and suitable facilities in emergency services could considerably reduce mortality rates due to cardiovascular disease.