اندازه گیری غلظت فلزات سنگین و ارزیابی خطر ناشی از آنها در گونه های مختلف ماهی

سابقه و هدف: ماهی‌ها از منابع پروتئینی مهم برای سلامت انسان هستند و بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می‌دهند، از این رو ضروری است که غلظت فلزات سنگین در ماهی‌های تجاری به منظور ارزیابی احتمال خطر مصرف ماهی مورد بررسی قرار گیرند.مواد و روش‌ها: تعداد 60 نمونه ماهی از4گونه مختلف کولی، سفید، سوف و قزل آلا در پاییز 1395 از بازار بزرگ ماهی رشت، به صورت تصادفی تهیه شد. پس از آماده‌سازی و هضم شیمیایی نمونه‌ها توسط مایکروویو، مقدار فلزات سنگین توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی با طیف نشر نوری (icpoes) تعیین شدند. به منظور ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از مواجهه با فلزات سنگین در نمونه‌های ماهی، بر مبنای روش آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا عمل شد.یافته‌ها: بیش‌ترین غلظت فلزات سنگین به ترتیب، جیوه در ماهی سفید (0.23 ± 1.29)، سرب در ماهی سفید(0.75 ± 4.54)، کادمیوم در ماهی قزل آلا (0.01 ± 0.07)، آرسنیک در ماهی سفید (0.15 ± 1.36) ، نیکل در ماهی سفید (0.07 ± 0.61)، قلع در ماهی سفید (0.05 ± 0.63) و کروم در ماهی سوف (0.04 ± 1.52) میکروگرم بر گرم، به دست آمد. خطرپذیری غیر سرطانی برای همه فلزات سنگین و در همه گونه ماهی‌ها کم‌تر از یک بود.استنتاج: غلظت فلزات در این گونه‌ها از نقطه نظر مسمومیت، برای مصرف انسان قابل قبول است. شاخص خطر در ماهی های مختلف مورد مطالعه معمولی کمتر از یک بود، که نشان می‌دهد مصرف ماهی سبب بروز عوارض سوء بهداشتی برای مصرف کنندگان نمی‌شود.

Heavy Metal Concentration and Health Risk Assessment of Some Species of Fish, Rasht, Iran

Background and purpose: Fish is an important source of protein for human and is an important part of the diet, so, studying the concentration of heavy metals in commercial fish could be helpful in evaluating the risk of fish consumption.Materials and methods: A total of 60 fish samples from four different species including anchovy, white, perch, and trout was randomly collected in fall 2016 from Rast Fish Market. After sample preparation and microwave digestion, the amount of heavy metals were determined by inductively coupled plasma optical emission spectrometer (ICPOES). The US Environmental Protection Agency #39;s (EPA) method was used to estimate the health risks associated with exposure to heavy metals in fish samples.Results: The highest concentrations of heavy metals included mercury in whitefish (1.29 ± 0.23 mu;g/g), lead in whitefish (4.54 ± 0.75 mu;g/g), cadmium in salmon (0.07 ± 0.01 mu;g/g), arsenic in whitefish (1.36 ± 0.15 mu;g/g), nickel in whitefish (0.61 ± 0.07 mu;g/g), tin in whitefish (0.63 ± 0.05 mu;g/g), and chromium in fish perch (1.52 ± 0.04 mu;g/g). Noncancer risk for all heavy metals in all the species was less than 1.Conclusion: The concentration of metals in species studied was in acceptable level, indicating no risk of toxicity. According to current results, fish consumption does not lead to adverse health effects.