مطالعه بیناب نوری لامپ های روشنایی کم مصرف موجود در ایران و احتمال تولید رادیکال های هیدروکسیل

سابقه و هدف: علیرغم بهره‌گیری روزافزون از لامپ‌های کم‌مصرف، در خصوص وجود تابش فرابنفش در خروجی آنها نگرانی‌هایی وجود دارد. در این مطالعه خروجی لامپ‌های کم‌مصرف موجود در بازار ایران در محدوده‌های فروسرخ، مرئی و فرابنفش اندازه‌گیری و احتمال تولید رادیکال‌های هیدروکسیل توسط تابش آنها مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: بیناب و شدت نور 33 لامپ کم‌مصرف توسط اسپکترومتر و رادیومترهای مجهز به حسگرهای فرابنفش، مرئی و فروسرخ ثبت شد. احتمال تولید رادیکال‌های هیدروکسیل توسط سه لامپ که بیش‌ترین شدت نشر فرابنفش را داشتند، بررسی و سیگنال فلوئوریمتری دزیمترهای ترفتالیک اسید ارزیابی شد. پارامترهایی نظیر راندمان روشنایی، انتگرال بیناب و درصد خروجی لامپ‌ها در نواحی مختلف طیفی تعیین و مقایسه با منحنی فتوپیک بینایی انسان انجام گرفت.یافته‌ها: در لامپ‌های با توان مشابه، شدت نور مرئی و فروسرخ تفاوت قابل ملاحظه‌ای نداشتند. در تابش فرابنفش شدت لامپ‌های کم‌مصرف آفتابی حدود 2 برابر لامپ‌های کم‌مصرف مهتابی بود که در مقایسه با لامپ تنگستن از شدت بالاتری برخوردار می‌باشند، درحالی‌که تابش فروسرخ در لامپ‌های تنگستن تقریبا ده برابر لامپ‌های کم‌مصرف است. دزیمتری شیمیایی نشان داد لامپ‌های ارائه شده در بازار مصرف توسط سه کارخانه سازنده، قابلیت تولید رادیکال هیدروکسیل را در فواصل نزدیک و طی تابش‌های طولانی دارا می‌باشند.استنتاج: تابش لامپ کم‌مصرف از فاصله بیش از یک متر ایمن است. اما در فواصل کم‌تر و زمان‌های طولانی، برخی از آن‌ها به‌دلیل نشر تابش فرابنفش می‌توانند به چشم و پوست آسیب وارد کنند. نظارت بر مشخصات لامپ‌هایی که وارد بازار می‌شوند، توصیه می‌گردد.