تعیین عوامل موثر بر علل مرگ مبتلایان به hiv/aids با استفاده از مدل ریسک‎های رقابتی

سابقه و هدف: مرگ و میر بیماران hiv+ ممکن است به دلایل مختلف همچون ورود به مرحله ایدز یا همزمانی ایدز سل یا سایر علل رخ دهد. در تحلیل بقا در صورتی که دلایل مختلف برای رخداد مرگ وجود داشته باشد، از روش های ریسک های رقابتی استفاده می شود. هدف این مقاله، تعیین عوامل تاثیرگذار بر علل مختلف مرگ با استفاده از روش ریسک رقابتی است.مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 1231 بیمار hiv/aids مراجعه کننده به مراکز مشاوره بیماری های تهران طی 13921383 انجام شد. مدل مخاطره علت ویژه برای ارزیابی اثر عوامل بر مرگ به دلیل ابتلای همزمان به ایدزسل و مرگ به سایر علل استفاده شد. تحلیل داده ها با نرم افزار r بسته cmprsk انجام شد.یافته ها: 181بیمار همزمان به سل و ایدز مبتلا بودند. میانه ی بقا ی مبتلایان به ایدزسل همزمان از زمان تشخیص 66/0 ± 51/6 سال و بیمارانی که تنها به ایدز مبتلا بودند 0.98 ± 11.56 سال بود. میزان مخاطره (فاصله اطمینان 95 درصد) متغیرهای جنسیت ((59.57 - 2.81)12.94)، تعداد cd4 ((0.54 - 0.08) 0.22)، درمان art ((0.75 - 0.24) 0.42) و پروفیلاکسی دارویی ایزونیازید((0.6 - 0.01) 0.08) در مرگ به دلیل ابتلای همزمان ایدز سل معنی دار بودند و در مرگ بر اثر سایر علل متغیرهای جنسیت ((5.66 - 2.03) 3.39)، تعداد cd4 ((0.51 - 0.22) 0.34)، درمان art ((0.45 - 0.23) 0.32)، پروفیلاکسی دارویی ایزونیازید ((0.85 - 0.29) 0.5) و پروفیلاکسی دارویی کوتریموکسازول ((0.6 - 0.2) 0.34) معنی دار بودند.استنتاج: این مطالعه با به کارگیری مدل مخاطره علت ویژه عوامل خطر هر یک از علل مرگ را تعیین کرد. لذا با این روش می توان عوامل موثر بر هریک ازعلل خطر را به صورت مجزا تعیین و راهکارهایی برای پیشگیری هر یک ازعلل رخداد ارایه داد.