سیاستگذاری انرژی در ایران و تعهدات بین‌المللی در زمینه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای

زمینه و هدف: کنوانسیون تغییر اقلیم با هدف تثبیت غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو و پروتکل کیوتو جهت تقویت ساختار اجرایی این کنوانسیون مطرح شده‌اند. ایران از پیشگامان امضای این کنوانسیون و پروتکل الحاقی آن می‌باشد که متعهد شده است توسعه خود را پایدار و با اهداف کنوانسیون و پروتکل منطبق نماید. هدف از نگارش این مقاله، بررسی انطباق سیاست‌گذاری انرژی کشور با اهداف این کنوانسیون و پروتکل می‌باشد. روش بررسی: برای انجام پژوهش، روش تحلیل آماری مبتنی بر قضاوت خبرگان استفاده شد. روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت‌بندی شاخص‌ها و روش مقایسه تطبیقی برای ارزیابی انطباق بکار گرفته شد.یافته‌ها: از میان 6 دسته شاخص ارزیابی عملکرد زیست‌محیطی، پس از دو مرحله پالایش، 5 شاخص شدت مصرف انرژی، رشد مصرف انرژی، سرانه مصرف انرژی، میزان انتشار co2، سهم منابع انرژی تجدیدپذیر در انرژی مصرفی انتخاب شدند. با تعریف شاخصی ترکیبی از شاخص های انتخابی، میزان انطباق قبل و بعد از پذیرش پروتکل کیوتو، مقایسه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که علی‌رغم اتخاذ سیاست های متعدد در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه، در میزان انطباق سیاست های انرژی کشور با اهداف پروتکل کیوتو تغییری حاصل نشده است.بحث و نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مقایسه‌‌ای بین کشورهایی که از لحاظ توسعه اقتصادی هم‌ردیف ایران می‌باشند، انجام گرفت. در این میان، ایران در شاخص های شدت انرژی و انتشار co2، کم‌ترین نمره و از نظر شاخص ترکیبی میزان انطباق آخرین رتبه را داراست و این موضوع نشانگر عملکرد نه چندان مطلوب کشور در این زمینه می‌باشد. در پایان، برای بهبود وضعیت انطباق پیشنهاداتی ارایه گردید.