مدلسازی تخصیص و پهنه‏بندی اراضی شهری با استفاده از سیستم پویای تصمیم‏یار مکانی (dsdss) با رویکرد ارزیابی تلفیقی مکانی (disa) بر اساس شاخصهای زیست‏محیطی در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر چادگان)

زمینه و هدف: امروزه در خصوص توسعه مناطق شهری و استفاده از اراضی در آنها دو اختلاف نظر و برخورد رویکردی شامل روند و شدت تغییر کاربری اراضی و تغییرات حفاظ روی زمین مطرح است که تبیین‏کننده خصوصیات و ویژگی های رشد و گسترش شهرها و پایداری زیست محیطی آنها می باشد. روند فعلی رشد و گسترش مناطق شهری و مسکونی و تغییرات منطقه ای و ناحیه ای ناشی از آن بعنوان یکی از چالش های اصلی برای تعریف راهبردهای توسعه ای در مناطق شهری مطرح و معرفی شده است. روش بررسی: امروزه دستیابی به روش های مناسب اندازه گیری و ارزیابی و برنامه ریزی در کلیه سطوح و مرتبط با آن در مناطق شهری، مورد حمایت و پشتیبانی مدیران در مناطق شهری می‏باشد. اگر چه در مدل ها و روش های موجود برای آمایش سرزمین و تخصیص اراضی برای کاربری های مختلف عواملی مانند موقعیت مکانی و طبیعی، خصوصیات زیست محیطی، اکولوژیکی، ادافیکی، شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی منظور شده و مورد توجه قرار گرفته اند اما ملاحظه می شود که در برخی از آنها  مانند مدل های clue-s و aez، تنها به تغییر کاربری اراضی از جمله کشاورزی و اراضی مرتعی و جنگلی، توجه گردیده است.به طوری که در حال حاضر اختلاف نظرهادر خصوص مباحث مرتبط با آمایش مناطق شهری در رابطه با تخصیص اراضی، رخدادهای تحقیقاتی در زمینه استفاده از اراضی در قالب اصول و مفاهیم آمایش سرزمین بیش از پیش مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.یافته ها: در تحقیق حاضر با هدف مدل‏سازی تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری در قالب مطالعه موردی در شهر چادگان واقع در استان اصفهان اقدام به مدل سازی با استفاده از تلفیق روش های مدل سازی مکانی وتصمیم گیری چندمشخصه ای با روش های کارت امتیازی متوازن و تولید پاک در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیائی شده است.بحث و نتیجه گیری: خروجی حاصل از تحقیق ارائه مدل توصیفی مبتنی بر امتیاز دهی به شاخص‏های 22 گانه مربوط به 4 معیار یا مولفه اجتماعی،زیست محیطی، اکولوژیکی و اقتصادی است. به نحوی که با شناسایی خصوصیات و ویژگیهای هریک از مولفه ها وتهیه نقشه های موضوعی مربوط به آنها مبتنی بر امتیاز یا نمره هریک از شاخص‏های 22 گانه در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیائی می‏توان اقدام به تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری در 4 وضعیت شامل نا مطلوب، نسبتاً مطلوب، مطلوب و بسیار مطلوب بر اساس نوع کاربرهای مورد نظر در مناطق شهری نمود.

the modeling of urban land allocation and zoning using dynamic spatial decision support system (dsdss) using integrated spatial assessment (disa) approach based on environmental indicators in urban areas (case study: chadegan city)

background and objective: today, there are two differences of opinion and approach review including the trend and intensity of land use change and land protection changes regarding the development of urban areas and the use of land, which explain the characteristics of the growth and expansion of cities and their environmental sustainability. the current trend of growth and development of urban and residential areas and the resulting regional changes have been proposed and introduced as one of the main challenges to define development strategies in urban areas.material and methodology:  today, achieving appropriate methods of measurement and evaluation and planning at all levels is supported by managers in urban areas. although different factors such as location and natural, environmental, ecological, edaphic characteristics, social, cultural, economic and even political conditions are taken into consideration in the existing models and methods for land preparation and land allocation for different uses, it can be stated that in some of them, such as clue-s and aez models, only the change of land use, including agriculture, pasture and forest lands, has been considered. now, the arguments about the planning of urban areas in relation to land allocation, research events in the field of land use in the form of principles and concepts of land planning have been more emphasized.finding: the present study aimed to model the allocation and zoning of urban land in the form of a case study in the city of chadegan, located in isfahan province, and also the modeling was performed using the integration of spatial modeling methods and multi-attribute decision making with balanced score card methods and clean production in the environment of geographic information systems.discussion and conclusion: the result of the research presented a descriptive model based on scoring 22 indicators related to 4 social, environmental, ecological and economic criteria or components. thus, by identifying the features and attributes of each of the components and preparing thematic maps related to them based on the scores of each of the 22 indicators in the environment of geographic information systems, it is possible to allocate and zone urban lands in 4 situations including unfavorable, relatively favorable, favorable and highly favorable according to the type of users in urban areas.