تبیین مولفه‌های موثر بر اولویتهای کارکنان در ارتباط با نورپردازی طبیعی محیطهای اداری به روش تحلیل فازی

زمینه و هدف: بهبود کارآیی نورپردازی ساختمان‌های اداری به لحاظ مصرف انرژی با بکارگیری مطلوب از نور روز حاصل می‌شود، اما این امر مستلزم در نظر گرفتن مولفه‌هایی است که به شرایط روشنایی مناسب برای ساکنان منتهی می‌شوند. بنابراین تامین شرایط روشنایی طبیعی مطلوب در محیطهای اداری که بر اساس اولویتهای کارمندان شکل گرفته است، از ضرورتهای طراحی و ساخت می‌باشد. با وجود پژوهشهای بسیار در این زمینه، خلاء چارچوبی نظری که با نگاهی جامع بدست آمده باشد، مشهود بود. از این رو، هدف پژوهش حاضر دستیابی به مدلی جامع درارتباط با تمامی مولفه های موثر بر مطلوبیت شرایط نورپردازی طبیعی در محیطهای اداری است.روش بررسی: در ابتدا با روش فراتحلیل، مروری تحلیلی بر پژوهشهای پیشین در زمینه های مرتبط با به کارگیری روشنایی طبیعی در ساختمان‌های اداری انجام شد. سپس با بکارگیری آراء 15 نفر متخصص طراحی با سابقه و با روش تحلیل شبکه ای فازی، سعی شده متغیرها و مولفه‌های پیشنهادی اولویت بندی گردند.یافته ها: یافته های این پژوهش در قالب مدلهای مفهومی و جداول مرتبط با وزن دهی تاثیر مولفه ها می باشد. ابتدا اولویتهای افراد در ساختار سه گانه اولویتهای ذهنی کارمندان نسبت به نورطبیعی و اولویتهای آنها در ارتباط با کارایی روشنایی مورد نیاز و تجهیزات کنترل روشنایی، دسته بندی شدند. همچنین مدلی از نحوه ارتباط و چگونگی تاثیرگزاری مولفه ها بر یکدیگر ارائه شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل فازی مولفه‌های بدست آمده از مطالعات یاد شده و مدل ارائه شده، نشان داد که متغیرهای سطوح مطلوب نور و آسایش بصری و خیرگی و مولفه‌های فاصله از پنجره و چشم انداز، میتوانند تاثیر بیشتری بر ایجاد شرایط مطلوب روشنایی داشته باشند.

explaining effective parameters on the employees’ priorities in the daylighting condition in office environments by fuzzy analysis method

background and objective: a good lighting condition in an office building, in terms of energy efficiency,  is achievable through better use of natural light, but this requires consideration of all effective parameters. therefore, providing the desirable daylighting in office environments that are based on the priorities of employees, is a necessity in terms of design and construction. despite much research in this area, there is no comprehensive theoretical framework. the aim of this study is to achieve a comprehensive model in this regard.method: at first, an analytical review of research related to the use of natural light in office buildings has been done. in this section, the meta-analysis method and comparison of the results of previous researches and the development of a theoretical model have been used. then, by using the opinions of 15 experts - with experience in office space design - and fuzzy network analysis, the proposed variables and parameters in this theoretical model are tried to be prioritized. findings: according to which, people’s preferences in the three structures of employees’ mental priorities over natural light and their priorities in relation to the required lighting efficiency and in relation to lighting control equipment can be summarized. in addition, the most important components affecting the determination and limitation of these priorities are stated.discussion and conclusion: the results of fuzzy analysis of the components obtained from the mentioned studies and the proposed framework showed that the variables of optimal levels of light and visual comfort and glare and parameters of distance from the window and landscape can have a greater impact on creating optimal lighting conditions.