ارزیابی اثرات توسعه محیط‌زیست با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده باغ شادی)

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال 1399صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به 406 پیکسل‌ با مقیاس 1:50000 و در ابعاد 500 * 500 سانتی متر تقسیم شد. با استفاده از نقشه‌های موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان 8 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آن‌ها تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیب‌پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار gis محاسبه و به لحاظ شدت طبقه‌بندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسل‌ها محاسبه  و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شد. سپس کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، 27.83 درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش تر (طبقه دوم)، 35.22 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، 29.31 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، 7.64 درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد.

evaluating the effects of environmental development using degradation model (case study: bagh-e shadi protected area)

background and objective: protected areas in the country requires monitoring and protection measures due to reduced quality. therefore, in this regard, degradation model could be applied by quantifying human activities the aim of this study was environmental impact assessment of development in bagh-e shadi protected area using the degradation model in 2020.material and methodology:  to implement this model in the study area, first the area was divided into 406 pixels with a scale of 1: 50,000 and dimensions of 500 x 500 cm. using existing maps, field observation and experts’ opinions, 8 factors of degradation model in the whole region were identified and their severity was determined.findings: the results showed that among the identified degradation factors, tourism activities had the most degradation in the protected area of bagh-e shadi. then, the ecological vulnerability of the area was calculated using slope, direction, altitude, climate, soil depth, vegetation density, temperature, rainfall, land use with gis tools and classified according to severity. after calculating the physiological density, the degradation coefficient was calculated in each of the pixels and was classified into 6 classes and 3 categories based on fuzzy theory.  then all networks are compared in terms of severity and extent of degradation and the whole region was divided into three zones: prone to further development, in need of reconstruction and in need of protective measures.discussion and conclusion:  the results showed that in terms of land quality, 27.83% of the region is in the category of prone to further development (second categories), 35.22% in the requires reconstruction categories, 29.31% in the categories requires protective measures 64.7% are in the floor in need of protection measures (first categories).