بررسی میزان توجه به مولفه‌‌‌های زیست‌محیطی درکتاب‌های علوم‌تجربی دوره اول متوسطه بر اساس روش آنتروپی‌شانون

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات زیست‌محیطی پیش‌روی توسعه تکنولوژی در جهان، آلودگی‌های زیست‌محیطی است. و بدون شک، کتابهای درسی علوم تجربی دوره اول متوسطه، یکی از بسترهای رسمی آموزش محیط زیست است. پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتاب‌های علوم تجربی دوره اول متوسطه، به لحاظ توجه به مولفه های زیست محیطی انجام گرفته است. روش بررسی :این پژوهش از نوع کاربردی است. که در آن، کتابهای درسی علوم تجربی پایه‌های هفتم، هشتم و نهم سال تحصیلی 1399-1400 مورد بررسی قرار گرفته است. که مجموعا بالغ بر 45 فصل و 450 صفحه است. نمونه‌های مورد بررسی شامل متون، تصاویر، پرسش‌ها و فعالیت‌های کتاب است که با استفاده از روش آنتروپی‌شانون  مورد مطالعه قرار گرفته اند. این بررسی با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوایی که دارای چهار مولفه زیست‌محیطی: آب، هوا، خاک و صوت است، در سال1400 انجام شده که روایی محتوایی آن توسط متخصصان موضوعی تایید و ضریب اعتبار (پایایی) آن نیز 91.36 درصد برآورد شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش‌حکایت از آن دارد که در کتاب‌های علوم تجربی دوره  متوسطه اول، به مولفه‌های زیست محیطی کم توجهی شده است. بیشترین ‌توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کمترین توجه مربوط به کتاب علوم تجربی پایه هشتم است. بحث و نتیجه گیری: در این کتاب‌ها، در زمینه مولفه‌های زیست محیطی چهارگانه، بیش‌ترین توجه به مولفه هوا و کم‌ترین توجه‌ به مولفه صوت شده است. هم‌چنین بیش‌ترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه خاک با (0.308=wj) و کم‌ترین ضریب اهمیت مولفه صوت (0.199=wj) بوده است. از بین بخشهای مختلف کتاب‌های علوم‌ تجربی، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به فصل‌های زیست شناسی (0.329=‌wj) و بعد از آن فصل‌های شیمی و فیزیک قرار داشته و ضریب اهمیت مربوط به فصل‌های زمین شناسی (0.176=‌wj) کمتر از بقیه است.

investigating the amount of attention paid to environmental components in the science textbooks of the first secondary school based on shannon’s entropy method

background and objective: today, one of the environmental problems facing the development of technology in the world is environmental pollution. and without a doubt, the science textbooks of the first high school course are one of the official platforms for environmental education. the current research was conducted with the aim of examining the content of science books of the first high school course, in terms of attention to environmental components.material and methodology:  this research is of applied type. in which, the science textbooks of the seventh, eighth and ninth grades of the academic year 1399-1400 have been examined. which totals 45 chapters and 450 pages. the examined samples include texts, images, questions and book activities that have been studied using shannon’s entropy method. this study was carried out using a content analysis checklist tool that has four environmental components: water, air, soil and sound, in 1400, and its content validity was confirmed by subject experts and its reliability coefficient was 91/36. the percentage is estimated.findings: the results of the research indicate that environmental components have been given little attention in science books of the first secondary school. the most attention is in the book of sciences of the seventh grade and the least attention is related to the book of sciences of the eighth grade.discussion conclusion: in these books, in the field of the four environmental components, the most attention has been paid to the air component and the least attention to the sound component. also, the highest coefficient of importance was related to the soil component with (wj=0.308) and the lowest coefficient of the sound component (wj=0.199). among the different sections of science books, the highest coefficient of importance is related to biology chapters (wj=0.329), followed by chemistry and physics chapters, and the most important coefficient is related to geology chapters. (wj=‌0.176) is less than the others.