نقشه پراکنش عناصر پرتوزا و ارزیابی دز جذبی و آلودگی هسته ای در شبه جزیره میانکاله، شمال ایران

زمینه و هدف: در این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه گیری شد.روش بررسی: 43 نمونه شامل 13 نمونه آب و 30 نمونه رسوب از سواحل شمالی و جنوبی شبه جزیره میانکاله جمع آوری و فعالیت ویژه عناصر پرتوزا در نمونه ها با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی اندازه گیری شد. نقشه توزیع فعالیت عناصر پرتوزا با استفاده از نرم افزار gis ترسیم شد. نمونه برداری در تابستان 1400 انجام شد. یافته ها: میانگین فعالیت ویژه 40k، 226th، 232ra و 137cs در نمونه های رسوبی به ترتیب 1.62±18.17، 1.36±16.21، 9.45±266.28 و 0.27±2.61 و میانگین فعالیت ویژه 232th، 226ra و 40k در نمونه های آبی به ترتیب 0.12±0.78، 0.75±5.39 و 1.79±17.89 بکرل بر کیلوگرم به دست آمد. میانگین دز جذبی نیز 1.91±28.73 نانوگری برساعت محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: فعالیت هسته های پرتوزای طبیعی کمتر از مقدار میانگین جهانی بود. مقدار دز جذبی در این منطقه در حد مجاز است. میانگین غلظت عناصر پرتوزا در نمونه های آب ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله بیشتر از ساحل شمالی آن که در مجاورت دریای خزر است می باشد. اما غلظت 232th، 226ra و 40k در رسوبات ساحل  شمالی بیشتر از ساحل جنوبی است. غلظت 137cs در ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله که در ناحیه خشک قرار دارد به علت نبود جریان آب از بقیه نقاط بیشتر است.

map of radionuclide distribution and assessment of absorbed dose and nuclear contamination on the miankala peninsula in the north of iran

background and objective: the study, to assess the level of environmental radiation and to obtain the impact of the development of industry, including petrochemicals, on the formation of nuclear pollution, the specific activity of radionuclides, and the amount of absorbed dose were measured in the miankaleh peninsula in the north of iran, south-east of the caspian sea. material and methodology: 43 samples were collected from the north and south coasts of the miankala peninsula, including 13 bottles of water and 30 bags of sediments, and the specific activities of radionuclides in the samples were determined using a high-purity germanium detector. the distribution map of radioactive elements was made using gis software.findings: the average specific activity of 226ra, 232th, 40k and 137cs in sediment samples were 18.17±1.62, 16.21±1.36, 266.28±9.45, and 2.61±0.27 bqkg-1, respectively, and the average specific activity of 226ra, 232th and 40k in water samples was 0.78±0.12, 5.39±0.75 and 17.89±1.79 bqkg-1, respectively. the average absorbed dose rate in air was calculated as 28.73±1.91 ngyh-1. discussion and conclusion: the specific activity of natural radionuclides was calculated to be lower than the global average. the amount of dose absorbed in this area is within the permissible limit. the average radioactive concentration in the water samples of the southern shores of the miankala peninsula is higher than its northern shores, which are adjacent to the caspian sea. however, the concentration of 226ra, 232th, and 40k in the northern coastal sediments is higher than that of the southern coasts. the concentration of 137cs is higher on the southern coast of the miankala peninsula, which located in a dry area, due to the lack of water flow.