توانمندی گزنه (urtica dioica l.) در جذب فلزات سنگین (pb, as, cd, ni) از شیرابه محل دفن پسماند تنکابن

زمینه و هدف: شیرابه حاصل از دفن زباله حاوی فلزات سنگین آلاینده است که باعث ایجاد اثرات سمی بر روی آب و خاک در نزدیکی محل های دفن زباله می شد. گیاه پالایی یکی از روش های کنترلی است که در آن از گیاهان بومی با قابلیت انباشتگری استفاده می شود. این پژوهش با هدف  ارزیابی قدرت انباشتگری فلزات سنگین به توسط گزنه از شیرابه صورت گرفته است. روش بررسی: در پژوهش حاضر پس از جمع آوری بذور گزنه از لندفیل تنکابن، آنها رادر 16 گلدان کشت و پس از مرحله 6 برگی تحت چهار غلظت شیرابه تازه (0، 30، 60 و 100 %) قرار داده شد و بعد از اتمام دوره رویشی، میزان فلزات سنگین (توسط دستگاه طیف سنج جذب اتمی) و فاکتورهای مورفولوژیک مورد اندازه گیری قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت شیرابه، مقدار فلزات سنگین در تمامی اندام های گزنه افزایش یافته (ni>pb>cd>ar) و اندام های هوایی جذب بیشتری داشتند. به موازات آن، فاکتورهای وزن خشک ساقه و برگ، ریشه و شاخص سطح برگ نیز کاهش یافت. محاسبه tf>1 در اندام های گزنه حاکی از توانایی انباشتگر بودن فلزات سنگین در آن در مواجهه با شیرابه بوده است. بحث ونتیجه گیری: زیست‌پالایی با استفاده از گیاهان بومی و انباشتگر جهت حذف فلزات سنگین روشی کم‌هزینه و سازگار با محیط‌زیست می باشد. گزنه گیاهی است بومی که به صورت خودرو در مکان های دفع زباله در شمال کشور می روید و با توجه به توان انباشتگری آن، گونه مناسبی برای پاک سازی خاک از فلزات سنگین محسوب می شود.

capacity of nettle (urtica dioica l.) in adsorption of heavy metals (pb, as, cd, ni) from tonekabon landfill leachate

background and objective: landfill leachate contains heavy metals that cause toxic effects on water and soil near landfills. phytoremediation is one of the control methods in which native plants with accumulation ability are used. the aim of this study was to evaluate the accumulation strength of heavy metals by nettle from leachate.material and methodology: in the present study, after collecting nettle seeds from tonekabon landfill, they were planted in 16 pots and after the 6-leaf stage, placed under four concentrations of fresh leachate (0, 30, 60 and 100%) and after the growth period, the amount of metals heavy (by atomic absorption spectrometer) and morphological traits were measured.findings: the result showed that with increasing leachate concentration, the amount of heavy metals in all organs increased (ni> pb > cd> ar) and the aerial parts were more absorbed. in parallel with this result, dry weight factors of stem and leaf, root and leaf area index also decreased. calculation of tf> 1 in nettle organs showed its ability to be more accumulative in the face of leachate.discussion and conclusion: bioremediation with using of native plants and accumulators to remove heavy metals is a low cost and environmentally friendly method. nettle is a native and wild plant that grows in landfills in the north of the country and due to its accumulative power, it is a suitable species for clearing the soil of heavy metals.