تحلیل پیش آیندهای نگرش به تهاجم گونه سنجاب ایرانی (sciurus anomalus) در استان‌های البرز و قزوین: ارائه یک مدل معادلات ساختاری به‌منظور مدیریت و کنترل روند تهاجم

زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنه‌های رشته‌کوه البرز به‌خصوص استان‌های قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارت‌هایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارت‌دیده بر اثر هجوم سنجاب‌های ایرانی در استان‌های قزوین و البرز جهت مدیریت کارآمد و کنترل روند تهاجم سنجاب در منطقه انجام‌گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها، از نوع تحلیل پیمایشی است؛ و ابزار تحقیق پرسشنامه‌ است در سطح دو استان البرز و قزوین در سال 1398 استفاده شد. بررسی روایی پرسشنامه از سه روش: روایی همگرا،  تحلیل عاملی و روایی واگرا استفاده شد و برای پایایی پرسشنامه از دو روش، آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی استفاده و پرسشنامه مورد بررسی و تایید قرار گرفت. جامعه آماری باغداران خسارت‌دیده هستند، اندازه نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 392 نفر برآورد شد. سپس از مدل معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی برای برآورد پارامترهای مجهول مدل مورد استفاده فرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد نشانگرهای میزان موافقت با راهبردهای کنترل، دانش در خصوص سنجاب و ملاحظات اخلاقی مهم‌ترین متغیرهای تعیین‌کننده و دارای سطح اطمینان 99 درصد 0.01 p≤ به ترتیب با ضرایب اثر 0.330، 0.256 و 0.258- دارای اثر معنی‌داری بر نگرش در میان باغداران خسارت‌دیده است. همچنین یافته‌های دیگر ما نشان داد که عامل خسارت به‌عنوان یک عامل مستقل بیرونی اضافه‌شده به مدل، بیشترین اثر معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد 0.01 p≤ را بر نگرش ملاحظات اخلاقی، باورها، امکان‌پذیری کنترل سنجاب و میزان موافقت با راهبردهای کنترل، به ترتیب با ضرایب اثر 0.236-، 0.172-، 0.175- و 0.244 داشته است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه بیانگر این است که افزایش دانش و آگاهی مردم در خصوص آثار و زیان‌های تهاجم سنجاب‌های منطقه عامل اصلی افزایش میزان حمایت مردم از مدیریت کنترل یا ریشه‌کنی سنجاب‌های مهاجم است.

analyzing the predictors of attitudes towards the invasion of the iranian squirrel species (sciurus anomalus) in alborz and qazvin provinces: providing a structural equation model in order to manage and control the invasion process

background and objective: today, with the entry of persian squirrel species by humans into the foothills of alborz mountain range, especially qazvin and alborz provinces, it has caused damage to the environment and local communities. the aim of this study was to provide a structural model of attitudes of gardeners damaged by the infestation of persian squirrels in qazvin and alborz provinces for efficient management and control of squirrel invasion in the region.material and methodology: the present study is applied in terms of purpose and in terms of data collection, it is of survey type. in this study, a questionnaire was used in alborz and qazvin provinces. validity of the questionnaire from three methods; convergent validity, factor analysis and divergent validity was used; and for the reliability of the questionnaire in two methods; cronbach’s alpha and sequential theta were used and the questionnaire was reviewed and validated; the statistical population of gardeners is damaged; its size was estimated based on the cochran’s formula of 392 people. then the structural equation model with partial least squares method was used to estimate the unknown parameters of the model used.findings: research findings showed, the degree of agreement with control strategies, knowledge about squirrels and ethical considerations are the most important determinants of a reliable level 99% p≤0.01 respectively with effect coefficients 0.330, 0.256, -0.258 has a meaningful effect on attitudes damaged gardeners. our other findings showed that the damage factor as an independent external factor added to the model had the most significant effect on the 99% confidence level of p p≤0.01 on the attitude of ethical considerations, beliefs, squirrel control feasibility and agreement with control strategies; there is with effect coefficients -0.236, -0.172, -0.175, 0.244.discussion and conclusion: the results of the study indicate that increasing knowledge and awareness about the effects and harms of squirrel invasion in the region is the main factor in increasing public support for control management or eradication of invasive squirrels.