مقایسه کارایی فنی و زیست‌محیطی صنایع انرژی‌بر استان اصفهان رهیافت تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده

زمینه و هدف: انتظار می‌رود سیاست‌های توسعه پایدار به نحوی طراحی ‌شوند که فرایندهای تولید و محصولات تولیدی سازگار با محیط زیست بوده و کمترین اثرات جانبی را به دنبال داشته باشند. دغدغه این روزهای کشورهای توسعه یافته دست یافتن به توسعه پایدار است و این مهم با راهکار کارایی زیست‌محیطی ارزیابی می‌شود. کارایی زیست‌محیطی شناخته‌ترین و پرکاربردترین شاخص ارزشگذاری در رابطه با توسعه زیست‌محیطی است.  روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده و تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده ها (stoned)، کارایی فنی و زیست‌محیطی صنایع انرژی‌بر استان اصفهان را تخمین زده و به مقایسه نتایج می‌پردازد. داده‌های مالی شامل فروش سالانه، نیروی کار، هزینه مواد اولیه اصلی، موجودی سرمایه از صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌ها برای سال منتهی به 1396 جمع آوری شده و میزان مصرف انرژی و انواع انرژی مصرفی و درصد هریک از آنها از بخش فنی کارخانه  با استفاده از پرسشنامه‌ جمع‌آوری و تکمیل گردیده است. یافته ها: از فروض پژوهش پایین‌تر بودن میانگین کارایی زیست‌محیطی نسبت به میانگین کارایی فنی بود که نتایج بدست آمده نشان داد میانگین کارایی زیست محیطی به نسبت قابل توجهی پایین‌تر از میانگین کارایی فنی بنگاه‌هاست. همچنین نتایج نشان داد متوسط کارایی فنی در صنایع انرژی‌بر منتخب استان اصفهان، با استفاده از روش stoned، 75.7 %  و متوسط کارایی زیست‌محیطی، 52.1% است. بدین ترتیب متوسط کارایی زیست‌محیطی صنایع مذکور، 23.6% پایین‌تر از میانگین کارایی فنی آنهاست. در میان سه گروه مورد بررسی، صنایع غیرفلزی مثل کارخانه‌های تولید سیمان و آجر نسوز متوسط کارایی فنی بالاتری با رقم 87.35% داشته درحالیکه متوسط کارایی زیست‌محیطی  ا‌ین گروه با عدد 48.79% پایین‌تر از دو گروه دیگر است. این موضوع با توجه به اینکه این صنایع از جمله آلاینده‌ترین صنایع کشور در انتشار co2 هستند کارایی پایین‌تر زیست‌محیطی آنها دور از انتظار نیست و در این مطالعه نیز تایید می‌شود. متوسط کارایی فنی صنایع فلزی81.23 % و متوسط کارایی زیست‌محیطی  ا‌ین گروه 55.61% و متوسط کارایی فنی صنایع شیمیایی و پتروشیمی 55.9% و متوسط کارایی زیست‌محیطی  ا‌ین گروه 49.54 % بوده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به اختلاف میانگین کارایی زیست محیطی محاسبه شده، پیشنهاد می‌شود برای بالا بردن کارایی زیست‌محیطی ، استانداردهای زیست محیطی متناسب با هر صنعت تدوین گردد.

comparison of technical and environmental efficiencies of energy industries in isfahan province - using stochastic nonparametric envelopment of data approach

background and objective: sustainable development policies are expected to be designed in such a way that the production process and products are environmentally friendly and have the least negative side effects on the environment. the concern of developed countries these days is to achieve sustainable development, and this is measured by the tools of environmental efficiency. environmental efficiency is the most well-known and widely used valuation indicator in relation to environmental development.material and methods: this study evaluated the technical and environmental efficiencies of energy industries in isfahan province and compared the results using the data envelopment analysis and non-parametric random envelopment analysis approach(stoned). financial data including annual sales, labor force, cost of raw materials and capital stock were collected from the audited financial statements of companies for the year ending 2017, and the amount of energy consumption and the type of energy consumed and the percentage of each one, collected and completed using a questionnaire from the technical department of the factory.findings: one of the assumptions of this study was that the average environmental efficiency was lower than the average technical efficiency and expected a significant difference between environmental and technical efficiency in each group of industries. the results showed that the average environmental efficiency was significantly lower than the average technical efficiency of firms. the results also showed that the average technical efficiency in selected energy industries in isfahan province, using dea method, was calculated 67.4% and using stoned method was 75.7% and the average environmental efficiency in stoned method was 52.1%. thus, the average environmental efficiency of energy industries in isfahan province was 23.6% lower than their average technical efficiency. among the three groups studied, non-metallic industries such as cement and refractory brick factories had the highest average technical efficiency with 87.35%, while the average environmental efficiency of this group with 48.79% was lower than the other two groups. the average technical efficiency of metal industries was 81.23% and the average environmental efficiency of this group was 55.61% and the average technical efficiency of chemical and petrochemical industries was 55.9% and the average environmental efficiency of this group was 49.54%.discussion and conclusion: due to the difference in the average environmental efficiency calculated for selected industries, it is suggested that environmental standards appropriate to each industry be developed to have a greater impact on environmental efficiency.