بررسی آلایندگی فیزیکی-‌شیمیایی آب چاه در روستاهای اطراف دماوند با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی

زمینه و هدف: با توجه به کمبود آب و بحران خشک سالی در چند سال اخیر، اهمیت بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی روز به روز بیشتر شده است و در این راستا، سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) یکی از بهترین سیستم هایی است که به مدیران برای تصمیم گیری بهینه کمک می کند. بنابراین، هدف این پژوهش تعیین آلایندگی و تغییرات کیفی آب چاه ها در روستاهای اطراف شهرستان دماوند با کمک gis بوده است. روش بررسی: 11 حلقه چاه در روستاهای مشا، چنار شرقی، لومان، وادان، زان، آینه ورزان، جابان، سربندان، آرو، سیدآباد و اسلام آباد طی دوره های ترسالی و خشک سالی سال 1397 نمونه برداری شدند. سپس با استفاده از روش های درون یابی idw، اطلاعات چاه ها را به سطح تعمیم داده و نقشه مورد نظر تهیه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آب موجود در چاه های منطقه برای مصارف شرب و کشاورزی در حد خوب است. بر اساس نقشه های gis، آلوده ترین چاه در روستای وادان واقع شده است که میزان ec و سدیم در آن بالاتر از حد استاندارد بوده و علت آن نیز ساختار زمین شناسی جنوب شهرستان و برداشت بی رویه آب این چاه است. از نظر شاخص gwqi مشخص شد که روستاهای آینه ورزان، زان و سیدآباد در هر دو دوره بررسی، به دلیل داشتن عدد کیفی کمتر از 20 نسبت به سایر نواحی از نظر حفر چاه در آینده مناسب تر است. بحث و نتیجه گیری: از آن جایی که دماوند دارای اراضی کشاورزی و باغات زیادی است که به صورت دوره ای مورد سم‌پاشی قرار می‌گیرند و مصرف کودهای شیمیایی در آن زیاد است، لذا می توان احتمال داد که در آینده، وضعیت این چاه ها از حد آستانه خارج شوند، هرچند براساس نتایج این پژوهش در زمان نمونه برداری، وضعیت این چاه ها مطلوب بود.

Physicochemical Pollution of Water Wells in the Villages around Damavand by Using the Geographic Information System

Background and Objective: Considering the water shortage and drought crisis in recent years, the importance of examining the quality of groundwater resources has become more important day by day, and in this regard, the Geographic Information System (GIS) is one of the best methods to help managers for optimization their decisions. Therefore, the purpose of this research was to investigate the pollution and qualitative changes in water well in villages around Damavand city by using GIS.Material and Methodology:  Eleven water wells were sampled in the villages of Masha, Chenar Sharghi, Luman, Wadan, Zan, Ayneh Varzan, Jaban, Sarbandan, Aro, Seyedabad, and Islamabad during wet and drought periods. Then, using IDW interpolation methods, the water well information, which is in the form of points, was generalized to the surface and map was prepared.Findings: The results showed that the water in the wells of the studied area is good for drinking and agriculture purposes. According to GIS maps, the most polluted well is located in the village of Vadan, where EC and sodium levels are above the standard level due to the geological structure of the south of the city and the improper water abstraction of this well. In terms of the GWQI index, it was found that the villages of Aynevarzan, Zan and Seyedabad in both periods of study, due to having a quality number of less than 20, are more suitable than other areas for drilling wells in the future.Discussion and Conclusion: Since Damavand has a lot of agricultural and orchards lands that are sprayed periodically and the use of chemical fertilizers are high, it is possible that in the future, the condition of these wells will exceed the standard threshold. However, based on the results of this study at the sampling time, the condition of these wells was suitable.