ارزیابی اثرات خشکسالی بر حق آبه زیست محیطی با استفاده از شاخصهای جامع (مطالعه موردی: رودخانه میناب –هرمزگان)

زمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشهای تعیین حق آبه زیست محیطی در ایران و سازگاری آنها با مدیریت و شرایط اقلیمی  کشور، پس از بررسی کلیه روشهای موجود، سرانجام روش اصلاح شده مونتانا و منحنی تداوم جریان به عنوان روشهای بهینه انتخاب شدند.یافته ها: پس از انتخاب محدوده مورد مطالعه، آمار دبی رودخانه در محل ایستگاه برنطین در روردخانه میناب طی سال های 1342 تا 1396 جمع آوری و در وحله اول متوسط بلند مدت ماهانه و نهایتا میانگین بلندمدت سالانه تعیین که برابر 8/16 مترمکعب برثانیه بود. ازآنجایی که دبی ماهانه ماههای مهر، آبان، اردیبهشت لغایت شهریور از دبی متوسط سالانه کمتر هستند بعنوان ماههای کم آب و ماههای آذر، دی الی فروردین جزو ماه های پرآب محسوب گردیدند. سپس میانگن بلند مدت ماههای کم آب معادل  80/ 2 و ماههای پرآب برابر15/65   مترمکعب برثانیه تعیین شد. حقابه زیست محیطی رودخانه میناب بر اساس کلاس های مدیریتی مختلف باروش اصلاح شده مونتانا برای ماههای کم آب برابر 0/28 و پر آب برابر 1/56 و با روش منحنی مدت جریان  برابر 1/24مترمکعب بر ثانیه تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: بنا بر این، حداقل دبی برای تامین نیاز زیست محیطی رودخانه میناب برای ماههای کم اب  باید 0/28 و برای ماههای پرآب بین 1/24 و 1/56 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود.

Impacts of droughts on environment flow (Case study: Minab River, Hormozgan, Iran)

Background and Objective: One of the the most effective method to protect environment, is to know minimum amount of water required for environment at the right time. The aim of this study was to investigate the effects of drought on the environmental flow of Minab River, in order to create environmental balance.Material and Methodology: Because of insufficient knowledge of different methods in Iran and their compatibility with management and climatic conditions of the country, after reviewing all available methods, the modified Montana and the flow continuity were selected as the optimal methods.Findings: After selecting the study area, flow discharge at the Brentin station in the Minab River during the years 1963 to 2017 were collected. Firstly, monthly average flow was calculated and later, annual average flow was determined which was equal to 8.16 cubic meters per second. Since the monthly average flow for October, November amd May to September are less than the annual average flow, they were considered as low water period and from December to April were considered as high water period. In the next step, river flow for lowwater period and highwater period were calculated and equaled to 2.80 and 15.65 cubic meters per second respectively. Finally, based on different management classes, environmental flow of the Minab River using modified Montana method was calculated and equalled to 0.28 for the low water period and 1.56 for the high water period. Environmental flow with flow duration method equaled to 1.24 cubic meters per second.Discussion and Conclusion: The results reveals that, minimum flow to meet the environmental needs for the Minab River during low water period should be considered 0.28 and between 1.24 and 1.56 cubic meters per second at high water period repectively.