پهنه بندی مناطق دارای پتانسیل زوال بلوط ایرانی با تکنیک تاپسیس و عوامل موثر بر آن در جنگل های ایلام

زمینه و هدف: طی دهه گذشته پدیده زوال، جنگل های ارزشمند درختان بلوط را در منطقه زاگرس در غرب ایران درگیر نموده است. بلوط ایرانی به عنوان مهمترین گونه درختی این جنگل ها بیشتر از هر گونه دیگری از این موضوع آسیب دیده است. از سوی دیگر پارامترهای زیادی در بروز این پدیده دخیل می باشند. هدف از این مطالعه شناسایی مناطق با پتانسیل بالای زوال و تعیین مهمترین پارامترهای موثر بر آن بوده است. روش بررسی: بدین منظور در این مطالعه با استفاده از روش های ارزیابی چند معیاره مبتنی بر gis روش topsis و منطق فازی در خرداد 1398 اقدام به تهیه نقشه پهنه ‍بندی پتانسیل زوال برای دو توده انتخابی دالاب و چقاسبز در شهرستان ایلام شد تا مناطق با ریسک بالای زوال آشکار شود. به منظور تعیین وزن پارامترها از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در توده دالاب 25 % و در توده چقاسبز در حدود 60 % از سطح توده به عنوان کانون پتانسیل زوال می باشد، اما هر دو توده انتخاب شده دارای پتانسیل زوال در تمام سطوح است. توده چقاسبز به خاطر مشکلات اقتصادی اجتماعی، بیشتر در معرض زوال قرار دارد. همچنین پارامترهای بارش، آفات و بیماری ها و پارامترهای اقتصادی -اجتماعی بیشترین تاثیر را بر زوال بلوط ها داشته اند. بحث و نتیجه گیری: این نتایج لزوم تمرکز بیشتر مدیریت مناطق را بر طراحی برنامه های حفاظتی استراتژیک تایید می نماید.

Zoning of Decline Potential of Persian Oak by TOPSIS Technique and the Factors Affecting it in Ilam Forests

Background and objective: Over the past decade, the decline phenomenon has affected the valuable forests of this tree in the Zagros region in western Iran. Persian Oak as the most important tree species has been damaged more than any other species. On the other hand, many parameters are involved in this phenomenon. The purpose of this study is to identify areas with high potential for deterioration and determine the most important parameters affecting it.Materials and Methods: For this purpose, in this study, using multicriteria evaluation methods based on GIS TOPSIS method and fuzzy logic, in June 2019 the zoning map of decline potential was prepared for the two selected stand of Dalab and Chaghasabz in Ilam city to reveal areas with high risk of decline. Hierarchical analysis process (AHP) was used to determine the weight of the parameters.Findings: The results showed that in Dalab %25 and in Choghasbz about %60 of the stand area as the center of potential for decline, but both selected stands had the potential for decline at all levels. Chaghasabz is more prone to decline due to socioeconomic problems. Also rainfall, pests and diseases and socioeconomic parameters have the greatest impact on Oak decline.Conclusion: These results confirm the need for greater focus of area management on the design of strategic protection plans.