تحلیل زمانی و مکانی وقوع گرد و غبار در استان لرستان

زمینه و هدف: در حال حاضر مدیریت خطر گردوغبار در مقیاس جهانی و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه به یک چالش جدی تبدیل شده است. این تحقیق در استان لرستان با هدف تحلیل زمانی و مکانی وقوع گرد و غبار جهت تسکین و کنترل ریسک در راستای آمایش و توسعه پایدار انجام شده است.روش بررسی: تغییرات طوفان گردوغبار برای 8 ایستگاه سینوپتیک استان در یک دوره زمانی 17 ساله (2016-2000) مورد آنالیز قرار گرفت. برای تغیرات مکانی مدل‌های مختلف درون‌یابی برازش داده شد و مدل با کمترین mae و rmse ان‍ت‍خاب‌ شده است. س‍پ‍س‌ ب‍ه‌ ک‍م‍ک‌ م‍دل‌ درون‌یابی کوکریجینگ درون‍‌ی‍اب‍ی‌ ب‍ا ه‍م‍س‍ای‍گ‍ی‌ه‍ای‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ان‍ج‍ام‌ شده است که‌ ح‍اص‍ل‌ آن‌ ت‍عداد زیادی‌ ن‍ق‍ش‍ه‌ اس‍ت‌. این نقشه‌ها به شبکه سلولی در محیط gis تبدیل گردید.یافته ها: نتایج حاصل از بررسی سالیانه پدیده طوفان گردوغبار نشان داد که ایستگاه خرم‌آباد با میانگین فراوانی 45روز سال، بیش ترین تعداد روزها را در کل استان مورد مطالعه دارد. بیش‌ترین فراوانی طوفان گردوغبار در ماه‌های ژوئن و ژوئیه و کم‌ترین فراوانی در ماه نوامبر و دسامبر می‌باشد. استان لرستان از نظر تعداد روزهای زیر 10 و یک کیلومتر، به ترتیب بیش از 23 و 71 درصد احتمال خطر بالای طوفان گردوغبار را دارد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به خطر بالای گرد وغبار، برنامه‌های پیش‌گیری و کنترل و نیز برنامه‌های سازگاری توسعه‌ای استان پیشنهاد می‌شود که بتوان به اهداف آمایش و حفاظت جهت جلوگیری از توسعه بیابان‌زایی دست یافت. این مطالعه به عنوان یک پژوهش کاربردی می‌تواند نسخه خوبی برای مسئولان، مدیران و دست‌اندرکاران بلایای طبیعی و توسعه استان لرستان محسوب شود.

Temporal and Spatial Analysis of Dust Occurrence in Lorestan Province

Background and Objective: Today, dust risk management is critical global challenge, especially in the Middle East. The aim of this study is to analysis temporal and spatial changes of dust occurrence in Lorestan province. This analysis used for risk control and adaptation to achieve sustainable development areas.Material and Methodology: Changes in dusts were analyzed during a 17year period (20002016) for 8 synoptic stations. Best model, with lowest MAE and RMSE, was selected for analyzing spatial variations. The CoKriging model interpolation was used to provide dust risk map. Then, this map converted in to a pixel grid in ArcGIS software.Findings: The results of annual dust survey show that Khorramabad station had the highest number of days with the average frequency of 16 days in year. The highest frequency of dust storms was in June and July whiles the lowest was in November and December. The results of risk zonation mapping that about 21 And 71 percent of the region has a high risk of the dust storm in term of below 10 and one kilometer of horizontal visibility, respectively.Discussion and Conclusion: Due to the high risk of dust, it is possible to provide prevention and control programs and also compatibility of the regional development goals with Iran land use planning and conservation and restoration of soil and water resources in order to achieve the preventing desertification and climate change. This research with a promising and pragmatic approach has provided a remarkable description to policy makers, managers, and other natural disaster stakeholders in the of Lorestan province development.