بررسی عملکرد خرد اقلیمی حیاط مرکزی در اقلیم تهران (نمونه موردی: حوزه علمیه معمارباشی)

زمینه و هدف: شرایط اقلیمی فضای خارج از ساختمان بر عملکرد حرارتی فضای داخل ساختمان تاثیر گذار است، به این ترتیب می توان با ایجاد خرد اقلیم در مجاورت بنا، عملکرد حرارتی بنا را بهبود بخشید. یکی از راهکارهای ایجاد خرد اقلیم در اقلیم گرم و خشک، کاهش تابش مستقیم آفتاب در فصل گرم است. از این رو هدف پژوهش حاضر مطالعه دقیق عملکرد خرد اقلیمی حیاط مرکزی در اقلیم تهران می باشد. در پژوهش حاضر علاوه بر مقایسه دمای داخلی حیاط و دمای خارج، تاثیر آب و گیاه بر ایجاد خرد اقلیم مورد مطالعه قرار گرفت.روش تحقیق: روش تحقیق ترکیبی ازمطالعه نمونه های موردی، برداشت میدانی و شبیه سازی است. یافته ها: طبق اندازه‌گیری‌های به دست آمده از چهار جهت حیاط مورد بررسی و مقایسه آن با دمای داخل کوچه و میانگین دمای ثبت شده در ایستگاه هواشناسی مهر آباد در همان ساعات برداشت، میانگین دمای حیاط 4.52 درجه سانتیگراد پایین تر از دمای کوچه و 4.01 درجه از دمای ایستگاه هواشناسی پایین تر است. نتایج حاصل از برداشت در فصل سرد نشان می دهد: دمای حیاط 0.9 درجه از دمای خارج از حیاط و 1.4 درجه از از میانگین دمای ایستگاه هواشناسی مهرآباد گرمتر بوده است. همچنین رطوبت نسبی داخل حِیاط به ویژه در مجاورت حوض آب و درختان بیشتر از فضای خارج از حیاط می باشد. به این ترتیب حیاط حوزه علمیه معمارباشی همچون یک خرد اقلیم عملکرده است. همچنین نتایج نشان داد: حیاط با پوشش گیاهی در فصل گرم، نسبت به حیاط با عنصر آب 0.9 درجه خنک تر بوده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از شبیه سازی، عملکرد خرد اقلیمی حیاط مرکزی حوزه علمیه معمار باشی تایید شد. همچنین پوشش گیاهی، عملکرد خرد اقلیمی حیاط را بیشتر از عنصر آب بهبود بخشید.

Study the Microclimatic Performance of the Courtyard in Tehran Climate (Case study: Memar Bashi Theological Seminary courtyard)

Background and Objective: Since modifying the outdoor condition has an impact on the indoor conditions, the objective of the present research is to study the central courtyard as a passive solar strategy to create microclimate on a scale of an urban block in Tehran climate. By creating microclimate in the vicinity of the building, its thermal performance could be thus enhanced. In addition to comparing temperature in the courtyard with that of the outside the building, this research also studied the influence of water and plants in forming microclimate.Method: Analysis method is composed of investigating case studies, field measurements and simulation.Findings: According to the measurements conducted in four directions of the courtyard under study and comparing them with the temperature in the lateral street and the mean temperature recorded in Mehrabad Weather Station in the same time frame, the mean temperature of the courtyard was 4.52 °C less than that of the street and 4.01 °C less than that of Mehrabad Weather Station. Comparing results obtained from cold seasons show that temperature of the courtyard was 0.9 °C more than that of the outer space and 1.4 °C more than that recorded in Mehrabad Weather Station. Consequently, Memar Bashi Theological Seminary courtyard has functioned as a microclimate.Discussion and Conclusion: with an approximate difference of 0.3°C, simulation results confirm the microclimate function of Memar Bashi Theological Seminary courtyard. Comparisons between the influence of water and plants have also indicated that in the hot seasons, plant coverage could decrease the temperature by 0.9 °C more than what water does.