ارزیابی زیست محیطی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه شوراب (جنوب کاشمر- خراسان رضوی)

زمینه و هدف: در منطقه شوراب واقع در جنوب کاشمر نشانه هایی از ذخایر معدنی جیوه، سرب، آهن و مس گزارش شده که می تواند زمینه ساز آلودگی زیست محیطی باشد. هدف این تحقیق بررسی نحوه توزیع فلزات سنگین و ارزیابی فاکتورهای زمین انباشت و آلودگی برای این عناصر در رسوبات رودخانه ای منطقه شوراب کاشمر است. روش بررسی: پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و پردازش تصاویر ماهواره ای، بررسی های زمین شناسی انجام گرفت و نهایتاً 21 نمونه از رسوبات رودخانه ای منطقه برداشت گردید. پس از تعیین بافت خاک و پارامترهای شوری،ph ،ec ، 14 نمونه برای بررسی غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه icpos در آزمایشگاه زرآزما آزمایش شد. نتایج به دست آمده توسط نرم افزارهای gis , excel ,spss پردازش و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: به استثنای عناصر نقره، مس، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل که تا حدی آلودگی نشان می دهند، بقیه عناصر در منطقه به طور جدی نقش آلوده کننده ای ندارند. میزان ph از 7.5 تا 8.2 و میزان ec از 3 تا 5µs/cm  و شوری 150 تا 2500 متناسب با هدایت الکتریکی متغیر است. بحث و نتیجه گیری: الگوی پراکندگی عناصر نیکل و کبالت و تا حدودی کروم در رسوبات رودخانه ای منطقه انطباق معینی با یکدیگر نشان می دهند. این امر می تواند با ترکیب سنگ شناسی بالا دست آبراهه ها که عمدتاً سنگ های ولکانیکی آندزیتی هستند، مرتبط باشد. عناصر سرب و روی عمدتاً در آبراهه ها و رسوبات بخش های شمالی و شرقی منطقه و عناصر آرسنیک و آنتیموان نیز در رسوبات شمال و شمال غربی تمرکز بیشتری نشان می دهند. این امر ممکن است مرتبط با کانی سازی های این نواحی باشد که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است.

An Environmental Evaluation of Heavy Metals’ Soil Contamination of Shourab Region (South Kashmar – Khorasan Razavi)

Background and Objective: The purpose of this research is to investigate the distribution of heavy metals and evaluating geoaccumulation and contamination factors on these elements in the stream sediments of Shourab Kashmar area. There are indications of some elements such as Mercury, Lead, Iron, and Copper that might be the cause for environmental pollution in this area. Method: After processing of satellite images and performing geological studies, 21 samples of stream sediments were gathered. By determining the salinity, pH, and EC parameters as well as the soil texture of samples, 14 samples were tested in order to study the concentration of heavy metals with the ICPOS systems in the ZarAzma Laboratory. The collected results were processed and studied using GIS, SPSS, and Excel software. Findings: With the exception of the Silver, Copper, Cadmium, Cobalt, Chromium, and Nickel elements which show some level of contamination, there is no evidence of environmental pollution, in the stream sediments in this area. The amount of pH from 7.5 to 8.2 and EC from 0.3 µs/cm to 5 µs/cm and salinity from 150 to 2500 are varying. Discussion and Conclusion: There is a similarity between the distribution of the Nickel, Cobalt, and to some degrees, Chromium in the stream sediments of the study area. This can be related to the volcanic rocks which are mainly intermediate in composition. The Lead and Zinc are mainly concentrated on the north and some towards east of the area, and the Arsenic and Antimony elements in the north and northwest of the study area. The origin of these elements could be connected to mineralization in this area, which has not been focused on so far.