بررسی تغییرات مکانی و زمانی معیارهای کیفی آب زیرزمینی دشت همدان بهار با استفاده از (gis) طی بازه‌ی زمانی 10 ساله

زمینه وهدف: آب های زیرزمینی از منابع ارزش مند تهیه آب شرب، کشاورزی و صنعت دراکثر مناطق ایران هستند. تغییرات کیفی آب های زیرزمینی می تواند در اثر فعالیت های انسان وتوسعه فعالیت های صنعتی صورت گیرد.  بررسی و مطالعه این منابع به منظور حفظ و اصلاح کیفیت آن ها ضروری است. هدف از این مطالعه پهنه بندی و منطقه ای نمودن خصوصیات نقطه ای پارامتر های مورد بررسی است. در نهایت برای هر یک از متغیرها بهترین روش پهنه بندی و مناطق مجاز و آلوده در مصارف کشاورزی در دشت مشخص گردید و روند تغییرات این متغیرها در طی یک دوره ی 10 ساله ی آماری بررسی شد.مواد و روش ها: در این تحقیق از داده های کیفی آب زیرزمینی دشت همدان بهار در یک بازه ی زمانی 10 ساله استفاده شد. متغیرهای  شوری، باقی مانده خشک، نسبت جذب سدیم، بی کربنات، ph، مقدار کلر و سدیم، با استفاده از روش های زمین آمار از جمله کریجینگ معمولی(ok)، (با مدل سمی واریوگرام دایره ای، گوسی، نمایی، کروی) و روش های معین نظیر عکس فاصله idw، تابع شعاعی rbf، تخمین گر عامgpi  و تخمین گر موضعی lpi به وسیله نرم افزار arcgis9.3 پهنه بندی گردیدند.یافته ها: پس از تحلیل معیار های آماری بهترین روش پهنه بندی برای متغیر شوری (ec) روش عکس فاصله idw، باقی مانده خشک(tds) روش تابع شعاعی(rbf)، بی کربنات(hco3) روش کریجینگ(ok) (نمایی)، (ph) روش عکس فاصله(idw)، کلر(cl) تابع شعاعی(rbf)، سدیم(na) روش کریجینگ(ok) (نمایی) و برای متغیر نسبت جذب سدیم(sar) روش تابع شعاعی(rbf) در آبخوان اصلی همدان بهار معرفی شدند.بحث و نتیجه گیری:  با توجه به روش های تعیین شده پهنه بندی تمام معیارها برای سال های84 ، 88 و 93 انجام شد و تغییرات کیفیت آبخوان طی یک دوره ی 10ساله برای هر یک از متغیرها نشان داد که بیش ترین تغییرات در مقدار سدیم بوده که محدوده غیر مجاز آن برای مصارف کشاورزی (na>3) از سال 84 تا 93 به مقدار 3.21 درصد افزایش یافته است.

Study of Local and Temporal Changes of Groundwater Quality Standards of Hamedan Bahar Plain Using (GIS) over a 10 Year Period

Background and objective: Groundwater is the valuable resources for drinking, agriculture and industry uses in the most regions of Iran. Groundwater qualitative changes can be created by human activity and industrial development. Study of these resources is necessary in order to maintaining and improving their quality. The objective of this study is zoning and regional the specification parameters point of the case study. Finally determined the best method for zoning the each of the variables and permitted and infect areas in agricultural uses.  In addition behavior variables were investigated in the 10 year period of time.Method: Qualitative data of HamedaBahar plain in Tenyear period were used in this study. Variables such as EC, TDS, SAR, HCO3, PH, Cl Na evaluated by Geostatical methods include of Ordinary Kriging(OK),(by Circular, Gaussian, Exponential and spherical Semivariogram Modeling) and the specific methods include inverse distance weights (IDW), radial basis functions (RBF), global polynomial interpolator (GPI) and local polynomial interpolator (LPI), were zoning with ARCGIS9.3.Findings: Results indicated that the best method to zoning the qualitative parameters were IDW (EC), RBF (TDS), OK exponential semivariogram (HCO3), IDW (PH), RBF (Cl), OK exponential semivariogram (Na) and RBF (SAR) in HamedanBahar plain. According to the best method the zoning of parameters was done for 2005, 2009 and 2014 years.Discussion and Conclusion: Results showed that Na had the maximum changes in ground water during the study period. The area percent for this parameter increased 3.21% from 2005 to 2014.