تاثیر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی ferula orientalis (مطالعه موردی: دره شهدای ارومیه)

زمینه و هدف: پوشش گیاهی اصلی ترین جزء همه اکوسیستم های طبیعی از جمله مراتع است که گسترش آن‌ها تا حدود زیادی تحت کنترل عوامل محیطی بوده و عوامل اکولوژیکی همچون اقلیمی، خاکی، پستی و بلندی و زیستی در حضور و خصوصیات آن ها موثر می‌باشند. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اثر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی ferula orientalis در دره شهدای ارومیه انجام یافته است.روش بررسی: با توجه به وضعیت موجود در منطقه، سه طبقه ارتفاعی و سه طبقه جهت و هفت طبقه شیب انتخاب شد. همچنین در منطقه مورد مطالعه 8 سایت تعیین گردید که در هر سایت 3 ترانسکت به طول 100 متر به‌صورت سیستماتیک تصادفی و در امتداد هر ترانسکت 5 پلات برداشت و پارامترهای مدنظر ثبت شد. برای بررسی اختلاف پارامترهای مورد مطالعه با عوامل فیزیوگرافی از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین صفات از روش آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد.یافته ها: بیشترین تراکم گونه مورد مطالعه در طبقه ارتفاعی 2300-1700 متری با 7500 پایه در هکتار مشاهده شد. همچنین بیشترین سطح گسترش گونه مربوط به طبقه شیب بیش از 70 % با مساحت 97 هکتار بوده و بیشترین سطح در مورد جهت جغرافیایی نیز متعلق به جهت شرقی با 148.3 هکتار می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه و با فرض این که سایر عوامل محیطی موثر بر پارامترهای پوشش گیاهی یکسان باشند، می توان گفت که سه عامل ارتفاع، جهت و شیب بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه  f. orientalisبه طور معنی داری موثر بوده اند. به طورکلی بیشترین میزان تراکم، تاج پوشش و تولید در طبقه ارتفاعی 2300-1700 متر و در شیب بالاتر از 70 % و در جهت شرقی بوده است.

Effects of Physiographic Factors on Density, Canopy Cover and Production Medicinal Species Ferula Orientalis (Case Study: Shohada Valley of Urmia)

Background and Objective: Plants are the major component of natural ecosystems including the rangelands which extend all they largely controlled by environmental factors and ecological, climate, soil, topography and biological properties are effective on their presence and traits. This study was performed in the Shohada valley of Urmia in order to evaluate the effect of physiographic factors on density, canopy cover and production of Ferula Orientalis.Methods: According to the current situation in the region, three height floors, three direction floors and seven slope floors were selected. Also, 8 sites were identified in the study area. In each site, 3 transects with a length of 100 meters were systematicallyrandomly plotted along each transect and 5 parameters were recorded. Analysis of variance was used to investigate the differences between the studied parameters and physiographic factors and Duncan’s multiple range tests was used to compare the mean of the traits.Findings: Most density of studied species was observed in the 17002300 meters height class with 7,500 individuals per hectare. Also, the highest level of the species extends belong to slope of more than 70 percent with an area of 97 ha. The highest level of the aspect is related to East with 3/148 ha.Discussion and Conclusion: According to the results of this study, it can be said that the elevation, slope and aspect significantly have been effective on density, canopy cover and production of Ferula Orientalis. Generally the results showed that the highest density, canopy cover and production belonged to 17002300 meters altitude and on the slope above 70% and in the east aspect.