اندازه‌گیری پرتوزایی خاک‌های سطحی شرق نیروگاه سوخت فسیلی شازند

زمینه و هدف: انسان ها همواره در معرض پرتوهای یون ساز قرار دارند. یکی از منابع این پرتوها، تابش های هسته ای مربوط به ویژه هسته های پرتوزای موجود در آب، خاک، سنگ و گیاهان است. عناصر پرتوزا باگسیل تابش های هسته ای باعث بروز بیماری هایی نظیر سرطان و ناهنجاری های ژنتیکی میگردند. بنابراین مطالعه و بررسی پرتوزایی خاک از اهمیت زیادی برخوردار است.روش بررسی: در این پژوهش34 نمونه خاک از حد فاصل نیروگاه سوخت فسیلی شازند تا شهر اراک مورد مطالعه قرار گرفت. فعالیت ویژه هسته های پرتوزا  از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (hpge) با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید.  مقادیر فعالیت ویژه عناصر پرتوزا، فعالیت معادل رادیم و آهنگ دز جذبی در هوا برایکلیه نمونه ها محاسبه شد.یافته ها: مقدار فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226ra  و  232thو 40k و  137csدرنمونه های جمع آوری شده به ترتیب درمحدوده 1.91±18.92تا 2.69±43.11 و 2.16±25.31 تا 3.65±54.27 و 9.96±230.17 تا18.03±728.25 و 1.49> تا 0.88±9.52برحسب بکرل برکیلوگرم تغییر می کند. مقدار آهنگ دز جذبی در هوا در ارتفاع یک متری و فعالیت معادل رادیوم به ترتیب از 1.38±40.57 تا 2.07±76.98برحسب(ngy/h)  و  از 3.08 ± 84.14 تا  4.50±157.74 بر حسب  bq/kg محاسبه گردید.بحث و نتیجه گیری: میانگین فعالیت معادل رادیوم برای نمونه های  خاک bq/kg 18.38± 116.38 محاسبه گردید که در سطح مقدار میانگین جهانی(bq/kg131.69) است. بیش ترین مقدار پرتوزایی در فاصله 3 تا 7 کیلومتری نیروگاه مشاهده گردید.  نتایج این تحقیق نشان می دهد که  پرتوزایی خاک این منطقه خطری برای سلامتی ساکنین ایجاد نمی کند.

Measurement of Radioactivity of Surface Soil in the East of Shazand Power Plant

Background and Objective: Human beings are always exposed to ionizing radiation. One of the sources of this radiation is the nuclear radiation from terrestrial radioactive nuclide in water, soil, rock and plants. Nuclear radiation emission from radionuclides causes diseases like cancer and genetic abnormalities. Therefore, studies of soil radioactivity are of great importance.Method:In this research, 34 soil samples were studied between the Shazand Power Plant and Arak city. The specific activities radionuclides were determined using gamma ray spectrometry method, with employing a high purity germanium detector (HPGe) model GCD30195 with 30% relative efficiency.Finding: The specific activity of 226Ra, 232Th, 40K and 137Cs in these samples varied from 18.92± 1.91 to 43.11± 2.69, 25.31± 2.16 to 54.27±3.65, 230.17±9.96 to728.25± 18.03 and <1.49 to 9.52±0.88 in Bq/kg respectively.  Absorbed dose rate in air one meter height from ground and radium equivalent were calculated as 4.57± 1.38 to 79.68 ±2.07 in nGy/h and 84.14± 3.08 to 157.74± 4.50. Conclusion: The average of radium equivalent for soil samples was calculated as 116.38±18.38 Bq/kg which is the same level of world average (131.69).  Maximum radioactivity observed in 3 to 7 km distance from Power Plant. The results of this study indicate that the radiation of the soil does not pose a threat to the health of the inhabitants.