بررسی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان در بوستان‌های شهر تهران (مطالعه موردی بوستان‌های جمشیدیه، ملت، قائم و شهر)

زمینه و هدف: محاسبه‌ی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری تهران به‌منظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر می‌رسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخص‌های غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران به‌صورت مطالعه موردی در بوستان‌های شهر، ملت، جمشیدیه و قائم انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش ثبت پرندگان بین ماه‌های اسفند 95 تا تیر 96 با روش شمارش نقطه‌ای صورت گرفت، شاخص ها با استفاده از نرم افزار ecological methodology محاسبه شد.یافته ها: در مجموع 3723 پرنده متعلق به 40 گونه از 8 راسته و 19 خانواده مشاهده و ثبت گردید. 75% از کل گونه‌های ثبت‌شده متعلق به راسته گنجشک‌سانان بود و در میان آن‌ها گنجشک خانگی بیشترین تعداد را داشت. بوستان قائم باوجود بیشترین مساحت بین بوستان‌های موردمطالعه، دارای کمترین غنا و تنوع و بیشترین فراوانی بود. بوستان شهر که قدیمی‌ترین بوستان شهری تهران در مقایسه با بوستان‌های دیگر است، بالاترین غنا و تنوع گونه‌ای و کمترین فراوانی را داشت.بحث و نتیجه گیری: پرندگان ثبت شده در بوستان های مورد مطالعه غالبا متعلق به راسته گنجشک سانان و نیمی از آن ها بومی شهر تهران هستند.مساحت بالای بوستان ها الزاما به معنای بالاتر بودن تنوع پرندگان آن ها نیست و همچنین یافته ها در بوستان شهر واقع در مرکز شهر نشان می دهد که علی رغم وجود بافت متراکم، در صورت داشتن فضا های مناسب، توانایی بالایی در جلب و جذب پرندگان وجود دارد.نتایج این تحقیق می‌تواند امکان بررسی عوامل موثر بر شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری را فراهم کند و به پژوهشگران محیط ‌زیست، مدیران و طراحان شهری کمک کند تا با طراحی مناسب فضای سبز موجب حفاظت از تنوع زیستی و جلب و جذب پرندگان به‌عنوان یکی از شاخص‌های سلامت زیستگاه و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان گردند.

Study of Bird Biodiversity Indices in Tehran Gardens(Case Study: Jamshidieh, Mellat, Ghaem and Shahr)

Background and Objectives:Calculation of biodiversity indices of urban birds in Tehran in order to better understand the environmental conditions and improve or modify seems necessary. The aim of this study was to calculate the indicators of richness, biodiversity and bird uniformity in Tehran as a case study in the parks of the city, Mellat, Jamshidia and Ghaem.Methods: In this study, the birds were recorded by point counting and the indices were calculated using Ecological Methodology software.Finding: A total of 3723 birds were observed in 40 species of 8 orders and 19 families. 75% of all recorded species belonged to Passeriformes and among them the number of House Sparrows. Although the Ghaem park had the largest area among studied parks, had the least species richness and diversity and was the most abundance. The Shar park the oldest Tehran urban park located in the densely populated of the city, with the highest richness and species diversity and the lowest abundance, compared to the other parks.Discussion and Conclusion: The birds registered in the studied parks were mostly owned by the Passeriformes and half of them were native to Tehran. The area of the above boats does not necessarily mean that the birds are more diverse. According to the findings gathered in Parke Shahr located in the city center, We found out despite the presence of dense texture, the suitable space existed, attraction and capturing the birds were observed. The results of this research can provide an opportunity to study the factors affecting urban biodiversity indices and help environmental researchers, managers and urban planners to design a suitable green space to protect biodiversity and attract birds as one of the health habitat indicators and improve citizen’s quality of life.