قابلیت جذب فلزات سنگین توسط برخی گونه‌های درختی و درختچه‌ای مورد استفاده در فضای سبز شهرکرد

زمینه و هدف: پایش زیستی یکی از روش های ارزان و ساده برای بررسی کیفیت محیط زیست است. فعالیت های ناشی از ترافیک وسایل نقلیه باعث ورود مقادیر فراوانی از فلزات سنگین به اتمسفر می شود. استفاده از گونه های گیاهی به عنوان شاخص پایش زیستی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا و فلزات سنگین موثر باشد. هدف از این مطالعه بررسی انتخاب بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین سرب، روی و کادمیوم در برگ گونه های درختی و درختچه‌ای سرو خمره ای، نارون، زبان گنجشک و برگ نو در چهار منطقه با سطوح ترافیکی مختلف در سطح شهرستان شهرکرد است.بروش بررسی: برای این منظور از درختان واقع در خیابان های با ترافیک بالا (خیابان کاشانی، خیابان سعدی، ترمینال مسافربری) به عنوان مناطق آلوده و دانشگاه شهرکرد به عنوان منطقه شاهد در دو مقطع زمانی متفاوت (اواخر بهار و اواخر تابستان) اقدام به نمونه برداری از برگ های درختان مذکور شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار تجمع فلزات سنگین در منطقه آلوده (خیابان کاشانی) با اختلاف معنی داری در سطح 99 درصد بیش‌تر از مناطق دیگر می باشد. همچنین بیش‌ترین مقدار انباشت فلز سرب و روی در برگ گونه ی برگ نو با مقادیر 47/ 5 و 32.68 میلی گرم بر کیلوگرم و کادمیوم با مقدار 1.84 میلی گرم بر کیلوگرم در برگ گونه ی سرو خمره‌ای مشاهده گردید.بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، گونه های برگ نو، سروخمره ای، نارون و زبان گنجشک به عنوان بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین، در فضای سبز شهرکرد معرفی می شوند.

Potential Uptake of Heavy Metals by Some Tree and Shrub Species Used in Shahrekord Landscape

Background and Objective: Biomonitoring is a simple and inexpensive method for assessment of the quality of the environment. Vehicle emissions introduce high levels of heavy metals into the atmosphere. The use of plant species can be effective in assessing and decreasing air pollution and the levels of heavy metals. This research was conducted to select the best accumulator of lead, zinc and cadmium in the leaves of four tree species, namely Thuja Orientalis, Ulmus umbraculifera, Fraxinus Rotundifolia and Ligustrum Ovalifolium,in four areas in the city of Shahrekord, Iran, with different traffic levels.Method: For this purpose, testing was conducted in areas with high levels of traffic (Kashani Street, Saadi Street and Shahrekord Terminal) as polluted areas, and Shahrekord University served as control area. In two periods, at the end of spring and the end of summer, leaves were sampled.Findings: Results showed that heavy metal levels in one polluted area, Kashani Street, were higher than in other areas. Also, the highest level of lead and zinc accumulation was observed in the leaves of Ligustrum Ovalifolium with levels of 5.47 and 32.68 mg/kg. The highest level of cadmium, 1.84 mg/kg, was observed in the leaves of Thuja Orientalis.Discussion and Conclusions:according to the results,Ligustrum Ovalifolium, Thuja Orientalis, Ulmus Umbraculifera and Fraxinus Rotundifolia were introduced as the best wood species for accumulating heavy metals.