ارزیابی پایداری زیست‌محیطی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی

زمینه و هدف: ارزیابی پایداری محیط زیستی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف سنجش و ارزیابی میزان پایداری محیط زیستی در بین  شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی انجام‌شده است.روش بررسی: روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی باهدف کاربردی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق 20 شهرستان استان آذربایجان شرقی است. به‌منظور ارزیابی و رتبه‌بندی پایداری محیط زیستی 13 شاخص از مولفه‌های زیست‌محیطی شهرستان‌های استان از سال نامه آماری 1391 انتخاب شدند، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن دهی شدند و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و رتبه‌بندی و تعیین درجه پایداری شهرستان‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید.یافته ها: یافته‌های تحقیق بیان گر تفاوت در پایداری محیط زیستی در بین شهرستان‌های استان می باشد. به گونه ای که از 20 شهرستان، 4 شهرستان پایدار(عجب‌شیر، بناب، ورزقان و مرند به ترتیب با امتیاز 0.0271، 0.1510، 0.1810 و 0.2144) ، 2 شهرستان نسبتاً پایدار(بستان‌آباد و جلفا به ترتیب با امتیاز 0.2795 و 0.3846) ، 6 شهرستان نیمه پایدار(تبریز، مراغه، ملکان، شیستر، خداآفرین و میانه به ترتیب با امتیاز 0.4755، 0.5145، 0.5793، 0.5832، 0.5933و 0.6459) ، 5 شهرستان نسبتاً  نیمه ناپایدار(چاراویماق، هریس، کلیبر، سراب و آذرشهر به ترتیب با امتیاز 0.6879، 0.7424، 0.7496، 0.7660و 0.8125) و 3 شهرستان (اسکو، اهر و هشترود به ترتیب با امتیاز 0.8436، 0.9001و 0.9499) جزء شهرستان‌های محروم استان از  لحاظ شرایط محیط زیستی می‌باشند که از پایداری محیط زیستی کم تری برخوردارند.بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان‌دهنده این است که شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی از لحاظ پایداری محیط زیستی در موقعیت نیمه پایدار قرار دارد. در کل می‌توان دریافت کرد که بیش تر شهرستان‌ها در فرآیند پایداری محیط زیستی در وضعیت نیمه پایدار و نسبتاً ناپایدار قرار دارند و نیازمند اولویت بیش تری برای اجرای برنامه‌های هدف مند توسعه پایدار می‌باشند.

Evaluation of Environmental Sustainability East Azerbaijan Province

Introduction: Environmental sustainability assessment is one of the most important tools in the process of sustainable development planning and therefore attention to it in policymaking and planning is inevitable. For this purpose, the present study was conducted to assess and evaluate the degree of environmental sustainability among the cities of East Azerbaijan province.Material and Methods: The research method is descriptiveanalytical with an applied purpose. The statistical population of the study is 20 cities of East Azerbaijan provinces. In order to evaluate and rank the environmental sustainability, 13 indicators of environmental components of the cities of the province were selected from the statistical yearbook of 2012. These variables were weighed using Shannon entropy method was used.Findings: Findings indicate differences in environmental sustainability among cities in the province. So that out of 20 cities, 4 sustainable cities (Ajabshir, Bonab, Varzeqan and Marand with scores of 0.0271, 0.1510, 0.1810 and 0.2144, respectively), 2 relatively stable cities (Bostanabad and Jolfa respectively) With a score of 0.2795 and 0.3846), 6 semisustainable cities (Tabriz, Maragheh, Malekan, Schister, Khodaafarin and Miyaneh with a score of 0.4755, 0.5145, 0.59393, 0.5832, 0.5933 and respectively 0.6459), 5 relatively semiunstable cities (Charavimaq, Harris, Kalibar, Sarab and Azarshahr with scores of 0.6879, 0.7244, 0.796, 0.760 and 0.8125, respectively) and 3 cities (Osko, Ahar) And Hashtrood with a score of 0.836, 0.9001 and 0.9999, respectively) are among the deprived cities of the province in terms of environmental conditions that have less environmental sustainability.Results and Discussion: The results of the research indicate that the cities of East Azarbaijan are in a semistable position in terms of environmental sustainability. In general, it can be seen that most of the cities in the process of environmental sustainability are in a semistable and relatively unstable state and need more priority to implement sustainable development plans.