نقش حفاظت بر ویژگی‌های کمی و کیفی گونه آوری (quercus macranthera c. a. mey) در جنگل‌های رودبار استان گیلان

زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش موثری را ایفا می کند. بزرگ ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل های رودبار استان گیلان بود.روش بررسی: در مجموع 40 قطعه نمونه 1000 متر مربعی (20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت شده و 20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت نشده)  به روش تصادفی سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری 100 × 100 متر در خرداد 1394 برداشت شدند. در هر قطعه تعداد و نوع گونه های درختی و درختچه ای و همچنین قطر برابر سینه، ارتفاع گیاه، وضعیت تاج و کیفیت تنه پایه های اوری اندازه گیری شدند. همچنین، به منظور بررسی وضعیت زادآوری از یک میکروپلات 100 متر مربعی در مرکز هر قطعه نمونه استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد  درختان در هکتار، میانگین قطر برابر سینه، مجموع سطح مقطع برابر سینه، ارتفاع درختان، حجم و زادآوری گونه اوری در منطقه حفاظت شده به صورت معنی داری بیش تر از منطقه حفاظت نشده است. سایر گونه های درختی اختلافی بین دو منطقه نداشتند. تراکم گونه های درختچه ای آلوچه  (pronus spinosa)، ولیک (crataeogus microphylla) و زرشک (berberis integgerima) در منطقه حفاظت  نشده به طور معنی داری بیشتر از منطقه حفاظت شده بود. همچنین، کیفیت تاج و تنه پایه های اوری نیز در منطقه حفاظت شده بهتر از منطقه تخریب شده بود. بررسی طبقات قطری در مثلث ساختار نشان داد که منطقه حفاظت شده در بخش جنگل نامنظم و منطقه تخریب یافته در بخش منظم شده در کم قطرمیان قطر قرار دارد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه درختان اوری نقش مهمی در بخش های فوقانی جنگل دارند، حفظ این گونه ارزش مند و تداوم برنامه های خروج دام و جنگل نشینان از رویشگاه های طبیعی آن ضروری به نظر می رسد.

Effect of protection on quantity and quality characteristics of Persian oak (Quercus macranthera C. A. Mey) in Roudbar forests of Guilan province

Background and Objective: Quercus macranthera is extended in forest areas of the upper elevations in north of Iran and play an effective role in conserving soil and water infiltration. The biggest problem in the regions is livestock grazing and forest dwellers. The aim of this study was to study effects of protection on the quantity and quality characteristics of Persian oak(Quercus macranthera) in Roudbar forests of Guilan province.Method: In total, 40 plots of 1000 m2 (20 plots in protected area and 20 plots in unprotected area) were collected using randomized systematic method and grid sampling of 100 × 100 m. In each plot, number and type of tree and shrub species, diameter in breast height, height, crown position and trunk quality were measured. Also, a microplot of 100m2 in center of plots was used to calculate regeneration.Findings: The results showed that density of trees, the average of diameter at breast height, total basal area, plant height, volume and regeneration were significantly were higher in protected than unprotected areas. There were no differences in other tree species. Density of barberry (Berberis vulgaris L.), Crataegus microphylla K. Koch and cherry plum (Prunus divaricata) were significantly higher in unprotected than protected area. Also, quality of crown and trunk were better in protected than unprotected area. Study of diameter classes in structure triangle showed that protected area located in irregular section and degraded area located in smallmedium diameter section.Discussion and Conclusion: As Quercus macranthera trees play an important role in upper parts of the forest, maintaining this valuable species and continuity programs of livestock and human emersion is essential.