بررسی ارتباط غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک و دانه گیاه گندم و ارزیابی ریسک ناشی از مصرف آن

زمینه و هدف: در شهرک آسیابک زرندیه واقع در استان مرکزی، تخلیه فاضلاب تصیه نشده درفاصله 20 متری از زمین های زراعی گندم صورت می گیرد. تحقیق حاضر به هدف تعیین غلظت سرب و کادمیوم در خاکهای آلوده ،فاضلاب، آب آبیاری و گیاه گندم کشت شده در منطقه اطراف شهرک آسیابک و بررسی رابطه همبستگی بین آنها و ارزیابی ریسک احتمالی ناشی از مصرف گندم کشت شده دراین منطقه، صورت گرفته استروش بررسی: نمونه برداری از فاضلاب، آب آبیاری ، خاک سطحی وگندم به روش تصادفی انجام گرفت. غلظت سرب و کادمیوم در تمامی نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از نرم افزار gis نقشه پهنه بندی فلزات فوق در خاک منطقه تهیه گردید.یافته ها: میزان سرب و کادمیوم در نمونه خاک کمتر از حد مجاز و در گندم بیش از حد مجاز استاندارد ملی ایران بود.بین میزان عناصر سرب و کادمیوم در نمونه های گندم ،خاک و آب آبیاری همبستگی مثبت بسیار قوی وجود داشت. در حالیکه بین غلظت این عناصر در گندم و مقدار آنها در فاضلاب رابطه ای وجود نداشت.نتیجه گیری:عدم همبستگی بین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در گندم و مقدار آنها در فاضلاب نشان می دهد،فاضلاب پخش شده در منطقه در روند افزایش غلظت سرب و کادمیوم در گندم تاثیری نداشته و احتمالا افزایش این فلزات در گندم مربوط به آب ابیاری(آب چاه) می باشد. شاخص ریسک(hq) ناشی از مصرف گندم کوچکتر از یک بدست آمد. میزان سرب و کادمیم در گندم بیش از حد استاندارد بدست آمد.

The relationship between the concentration of heavy metals (lead and cadmium) in soil and seeds of wheat and risk assessment of consumption of wheat

Background and Objective: In Asyabk Zarandieh town, located in Central Province, sewage discharge is released within 20 meter from arable land of wheat. This research is to determine the concentration of lead and cadmium in contaminated soils, sewage, irrigation water and wheat grown in the area around the town Asyabk and the correlation between them and assessing the potential risks arising from the consumption of wheat grown in the region.Method: The sampling of drainage and irrigation water, surface soil, wheat was done by random. Lead and cadmium concentrations in all samples were measured. The results were statistically analyzed. Also the zonation map was prepared by GIS software.Findings: Concentration of lead and cadmium in soil samples obtained less than limit permissible but concentration of Cd and pb in wheat obtained exceeded the national standard of Iran. Based on the correlation results between the amount of   lead and cadmium in the wheat samples, soil and irrigation water, there was a strong positive correlation. While there was no relationship between the concentrations of these elements in the wheat samples and the amount of metals in the wastewater samples.Discussion and Conclusion: The lack of correlation between the concentration of lead and cadmium in wheat and wastewater showed sewage spread in the region unaffected in the process of increasing the concentration of lead and cadmium in wheat. The main reason of increase Pb and Cd in wheat samples is related to irrigation water (well water). The risk index (HQ) of wheat consumption in the region obtained smaller than 1 for lead and cadmium.