واکاوی در ساختار مانستگی فرم دهانه پل های دوره صفوی (مورد پژوهی: سی سه پل، مارنان، خواجو، جویی)

زمینه و هدف: مطالعه تاریخی و سیر تحول معماری پل های تاریخی ایران در دوره صفوی زمینه ساز و اثبات کننده این نظریه است که فرم این پل ها تابعی مستقیم از عملکرد اصلی آن ها است. در واقع هدف این پژوهش بررسی رابطه و همبستگی از لحاظ طراحی میان عرض دهانه، ارتفاع دهانه و عرض پایه های چهار پل، سی و سه پل، خواجو، جویی و مارنان است که بر روی رودخانه زاینده رود احداث گردیده است.روش بررسی: در این پژوهش به علت وجود حجم بالای داده های جمع آوری شده، روش پژوهش براساس کدنویسی با پایتون و کار با الگوریتم های هوش مصنوعی است که پس از برداشت داده های مورد نیاز و انجام محاسبات گوناگون فایل های در قالب csv تولید و سپس با توجه به برداشت های میدانی، دهانه های چهار پل در نرم افزار شبیه سازی و با استفاده از رابطه کسینوسی تشابه سنجی تمام دهانه ها مورد بررسی قرار گرفت و تمامی نمودارهای آن ترسیم گردید.یافته ها: یافته های این پژوهش بیان می دارد که شباهت بسیار بالا و رابطه نزدیک فرمی میان عرض و ارتفاع دهانه ها در هر پل با خود آن پل و سه پل دیگر موجود بر روی رودخانه وجود دارد و طراحی این پل ها با وجود اختلاف تاریخی کمتر از یک قرن، کاملاً عملکردی و بر اساس استاندارد های موجود، تکنولوژی آن دوره، مصالح دردست و حجم آب زاینده رود و پایداری رودخانه بوده است.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه گیری باید بیان نمود که هرچه دوره تاریخی ساخت پل ها معطوف به گذشته است، عرض پل ها بیشتر و براساس نمودارهای ترسیمی دهانه های هر پل، دقت بالایی در طراحی و ساخت دارند، همچنین از 92 دهانه موجود در این چهار پل 75 دهانه با درصد شباهت 70 تا 90 است که شباهت سی و سه پل و خواجو بسیار زیاد و پل جویی و سی سه پل کمترین است. اکنون می توان گفت این پل ها مبتنی بر عملکرد آن و با توجه به استانداردهای موجود در آن دوره، تکنولوژی ساخت، مصالح در دسترس و مناسب با شرایط اقلیمی و محاسبات جریان آب رودخانه طراحی شده است.

An Analysis of the Mantle Structure of the Safavid Bridge Span (Case Study: Thirty-Three Bridges, Marnan, Khaju, Joey)

Background and Objective: The purpose of this study was to investigate the correlation between the design of crater width, crater height and base widths of four poles, ThirtyThree bridges, Khajou, Joey, and Marnan, constructed on the Zayandehrood River, and to explore the relationship between these variables underpins the theory that The form of these bridges is a direct function of their main function.Method: In this study, due to the high volume of data, the research method is based on Python coding and working with artificial intelligence algorithms that, after harvesting the required data and performing various calculations of the files in CSV format, and then considering field harvesting, openings four bridges were simulated in related software using the cosine relation of all openings and plots were plotted.Findings: The findings of this study suggest that there is a high similarity and a close relationship between the width and height of the craters on each bridge with that bridge itself and the three other bridges on the river, and the design of these bridges is less than a century old despite historical differences.Discussion and Conclusion: In conclusion, it should be stated that the more the historical period of the construction of the bridges is focused on the past, the wider the bridges are and according to the drawing diagrams of the openings of each bridge, they have high accuracy in design and construction. The 75span bridge has a similarity percentage of 70 to 90, which is very similar to the 33 bridges and Khajoo bridge, and the bridge search and thirtythree bridges are the lowest. It can now be said that these bridges are designed based on their performance and according to the standards of that period, construction technology, available materials and suitable for climatic conditions and river water flow calculations.