مدل‌سازی اثر تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سطحی در حوزه آبخیز خرم‌آباد با استفاده از تلفیق مدل l- thia و rs و gis

زمینه و هدف : تغییرات کاربری زمین ، عمدتاً فواید اجتماعی اقتصادی زیادی را به دنبال دارد . با این‌حال، این تغییرات آثار منفی را به محیط‌زیست طبیعی وارد می‌کند. به علت حجم زیاد رواناب ناشی از عدم نفوذپذیری در سطح شهر و عدم تعبیه مناطق خاص یا هرگونه سازه جهت نفوذ آب علاوه بر مشکل آب‌گرفتگی در مناطق پست شهر مطالعات متعددی برای توسعه‌ی مدل‌ها با رویکرد شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی صورت گرفته است. در این تحقیق از مدل lthia برای تخمین رواناب ناشی از تغییر کاربری در حوزه‌ی خرم‌آباد استفاده‌شده است. مدل lthia، مدلی برای ارزیابی آثار بلندمدت حاصل از تغییر کاربری زمین بر منابع آبی است که با استفاده از داده‌های ساده و در دسترس نظیر داده‌های اقلیمی بلندمدت، نقشه‌ی کاربری اراضی و نقشه‌ی خاک قابل‌اجراست.روش بررسی : این مطالعه ، در دوره زمانی 10 ساله و در فاصله زمانی سال های 1383-1393 انجام شد. تصاویر لندست از سایت سازمان زمین‌شناسی ایالت متحده دانلود ‌گردید و تصحیحات مختلف بر روی آن ها انجام ‌گردید. نقشه‌های کاربری زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 سنجنده  etm و تصاویر لندست 8 مربوط به سنجنده oli به ترتیب مربوط به سال‌های 1383 و 1393 تهیه و مورداستفاده قرار گرفت. داده‌های بارش از سازمان آب منطقه‌ی تهیه می‌گردد. پس از مرتب کردن برای تجزیه‌وتحلیل آتی آماده می‌شوند با تلفیق نقشه کاربری اراضی و نقشه‌ی بافت خاک در نرم‌افزار جی آی اس، گروه هیدرولوژیکی خاک تولید می‌گردد. و درنهایت نقشه‌های آماده‌شده به مدل lthia داده می‌شود و تاثیر تغییر کاربری بر رواناب سطحی بررسی می‌گردد.یافته‌ها: نتایج مدل‌سازی با استفاده ازlthia ، افزایش رواناب سالانه در طی ده سال را نشان می‌دهد طبق نتایج مدل، میانگین میزان عمق رواناب منطقه، از سال 1383 تا 1393 از مقدار 16.12 به مقدار  18.32 رسیده است. نتایج حاصل از اجرای مدل افزایش حجم و عمق رواناب سطحی در فاصله‌ی زمانی موردنظر را نشان داد که این امر سبب ضرورت کنترل بر تغییرات کاربری زمین در منطقه شده است. تغییرات کاربری عمدتاً در جهت افزایش مناطق مسکونی و کاهش سطح زمین‌های جنگلی و مرتعی است.بحث و نتیجه‌گیری: همان‌طور که از نتایج این تحقیق برمی‌آید مدلlthia ، قابلیت مناسبی در بیان نحوه‌ی اثر تغییر کاربری بر مقادیر حجم و عمق رواناب دارد. همچنین با استفاده از نتایج مطالعه، می‌توان برنامه‌های کنترلی برای تغییرات کاربری زمین جهت جلوگیری از افزایش رواناب در منطقه تهیه نمود.

Modeling the Effects of Land Use Change on Surface Runoff in the Watershed of Khorramabad Using RS and GIS Integration Model and L- THIA

Background and Objective: land use change, mainly socioeconomic benefits to follow. However, these changes have negative effects on the natural environment. Due to the high volume of runoff from a lack of permeability in the city and Nonuse of certain areas or any structure in addition to the problem of flooding in lowlying areas for water infiltration in several studies to develop models with simulation approach to land use changes have taken place. In this study, LTHIA model for estimating runoff from land use changes in the area of Khorramabad is used. The Model of LTHIA, a model to assess longterm effects land use change on water resources using simple and availability data Such as longterm climate data, land use map and soil map applicable.  Methods: This study was conducted in a period of 10 years and in the period of 20042014. Landsat images from the site the US Geological Survey has been downloaded and various corrections have been made. Land use maps were prepared and used using Landsat 7 satellite images of ETM sensors and Landsat 8 images of OLI sensors related to 2004 and 2014, respectively. Precipitation data are provided by the Regional Water Authority. After sorting, they are prepared for future analysis. By combining land use map and soil texture map in GIS software, the soil hydrological group is produced. Finally, the prepared maps are given to the LTHIA model and the effect of land use change on surface runoff is investigated.Findings: The results of modeling using LTHIA, increased annual runoff in ten years shows that this increased volume of runoff and the need for control over land use change in the region. User modifications to increase mainly in residential areas and loss of woodland and grassland.Discussion and Conclusion: As the results of this study show, the LTHIA model has a good ability to express the effect of land use change on the volume and depth of runoff. Also, using the results of the study, it is possible to prepare control programs for land use changes to prevent runoff in the area.