تبیین برهم کنش چیدمان بلوک های مسکونی و پراکنش آلودگی باتوجه به جریان هوای طبیعی ( نمونه موردی: مجتمع مسکونی سبحان تهران)

زمینه و هدف: افزایش روزافزون جمعیت و احداث ساختمان های بلند، وجود آلاینده‌های محیطی در شهرها را چند برابرکرده است. از طرفی افراد برای رفع نیازهای زیستی خود بیش از گذشته از محیط‌های باز شهری استفاده می‌کنند. دراین راستا عوامل مختلفی همچون چیدمان ساختمان ها و وجود جریان‌های مستمر باد می‌تواند نقش قابل‌توجهی در پراکنش ذرات آلاینده داشته باشد. مطالعه حاضر در این زمینه و با هدف تعیین تاثیر چیدمان ساختمان های بلند مسکونی بر چگونگی پراکنش ذرات آلاینده، با شناخت جریان‌ هوای شهر تهران انجام گرفته است.روش بررسی: دراین پژوهش با استفاده از روشهای توصیفی-تحلیلی و مقایسه ای با به کارگیری تکنیک شبیه سازی با استفاده از نرم افزار envimet به بررسی و تحلیل رفتارباد پیرامون بناو پراکنش آلاینده ها پرداخته شده است. روش گردآوری اطلاعات ازطریق مطالعات کتابخانه ای و برداشت میدانی صورت گرفته است.یافته ها: نتایج با توجه به مدلسازی انجام شده برای دونوع چیدمان متفاوت بلوک شهری انتخاب شده (مجتمع مسکونی سبحان قیطریه تهران) با فرم ساختمانی یکسان، یکی وضع کنونی و دیگری مدل پیشنهادی با چیدمان منظم، نشان می دهد که تغییر چیدمان بلوک های مسکونی بر جریان هوای طبیعی و سرعت باد بین بلوک ها اثرگذار بوده و مکان یابی نادرست و غیراصولی ساختمان های بلند باعث تغییر الگوی طبیعی وزش باد و درنتیجه موجب بروز اثرات ثانویه ناشی از رکود یا تشدید جریان باد شده ولذا بر پراکنش ذرات معلق آلاینده موثر است.بحث و نتیجه گیری: دراین پژوهش نتایج حاصل از دومدل چیدمان ساختمان ها در نرم افزار و خروجی های مربوط به شدت وزش باد و میزان ماندآلاینده co، نشان می دهدکه مدل وضع موجود نسبت به مدل چیدمان پیشنهادی بلوک ها، باتوجه به سرعت باد بالاتر و یکنواخت درکل سایت و نیز ایجاد گردش مناسب جریان هوا در بین بلوک ها که باعث پراکنش آلودگی و مانع ماند ذرات معلق آلاینده می شود، مناسب تر است.

Explanation of the Interaction of Residential Blocks Layout and the Pollution Dispersal Regarding the Natural Airflow(Case Study: Sobhan Residential Complex, Tehran)

Background and Objective: Increasing population and construction of tall buildings have multiplied the presence of environmental pollutants in cities. On the other hand, people use open urban environments more than before to meet their living needs. In this regard, various factors such as the layout of buildings and the presence of continuous wind currents can play a significant role in the distribution of pollutant particles. The present study was conducted to determine the effect of the layout of highrise residential buildings on the distribution of pollutant particles by recognizing the air flow in Tehran.Method: In this research, using descriptiveanalytical and comparative methods, using simulation technique using ENVImet software, wind behavior around the distribution of pollutants has been investigated and analyzed. The method of data collection has been done through library studies and field survey.Findings: According to the modeling of the two different types of layout of selected urban block (Sobhan residential complex in Gheytariyeh district, Tehran)with similar building form–one as the existing situation and the other as the proposed model with orderly layout, the findings demonstrate that the layout alternation of residential blocks affects the natural airflow and wind speed between blocks and an improper and nonmethodical locating of highrise buildings causes a change in natural wind pattern and consequently, leads to secondary effects resulted from intensification or stagnation of wind and thus, influences the dispersion of pollutant particles.Discussion and Conclusion: In this research, the obtained results from the two models of buildings layout in the software and the output related to the intensity of wind and the retention level of CO show that the existing situation model is more desirable compared to the proposed layout due to more unified and higher wind speed throughout the site and also proper air circulation between blocks which causes the dispersion of pollution and prevents the retention of pollutant particles.