تحلیل سطح دسترسی به فضاهای فراغتی درون‌شهری با استفاده از روش تحلیل شبکه (مورد مطالعه: محله‌های مسکونی منطقه 9 تهران)

زمینه و هدف: فضاهای گذران اوقات فراغت، از مهم ترین حوزه های عمل‌کردی در شهرها هستند. دسترسی مناسب به این فضاها می‌تواند نقش موثری در تعادل روحی شهروندان داشته باشد. به دلیل این‌که نوع دسترسی، بر اساس فاصله و زمان رسیدن از یک مکان به مکان دیگر سنجیده می‌شود، می‌توان به نقش بسیار مهم ساختار شبکه معابر در این زمینه پی برد.روش بررسی: در پژوهش حاضر، که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتاب‌خانه‌ای و میدانی انجام شده است، دسترسی به فضاهای فراغتی منطقه 9 تهران در ارتباط با شبکه معابر آن تحلیل گردید. با استفاده از روش تحلیل شبکه، در مجموع دسترسی به 11 نوع از فضاهای فراغتی در قالب 4 کاربری (پارک و فضای سبز، ورزشی، فرهنگی و پذیرایی) مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: سطوح ارزیابی دسترسی، شامل سه سطح خوب، متوسط و ضعیف بود که یافته ها نشان داد دسترسی به فضاهای ورزشی مطلوب بوده و مراکز پذیرایی و پارک‌ها و فضای سبز نیز دارای دسترسی نسبتا مطلوبی هستند؛ اما دسترسی به فضاهای فرهنگی به صورت متوسط و ضعیف بود. به طور کلی از نظر کیفیت دسترسی، منطقه 9 تهران به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است که نیمه غربی آن دارای دسترسی مطلوب‌تری نسبت به نیمه شرقی است.بحث و نتیجه گیری: هم‌چنین نتایج حاصل از نقشه دسترسی یکپارچه به فضاهای فراغتی نشان داد که دسترسی در جوار خیابان‌های اصلی و شریانی، بهتر از بخش های داخلی بلوک هاست. این مساله در نیمه شرقی منطقه به وضوح مشخص است. نتیجه این امر، محرومیت بخش‌های داخلی محله‌ها و پیدایش نابرابری در دسترسی به فضاهای فراغتی است.

Analyzing the Level of Access to Leisure Spaces within the City Using Network Analysis Method: The Case Study of Neighborhoods in District 9 of Tehran

Background and Objective: Leisure spaces are the most important functional areas of the city. Convenient access to these spaces can be effective in balancing the soul of citizens. Because the type of access is measured based on the distance and arrival time from one place to another, we can realize the crucial role of the network in this regard.Method: In this paper which has been done by descriptive analytic method using library and field data collecting, access to leisure spaces in district 9 of Tehran were analyzed in relation to the street network. In this way, access to 11 types of leisure spaces in four land use functions (parks and green space, sports, cultural and entertainment) were evaluated using network analysis.Findings: Levels of access assessment were including the good, average and poor levels and the results showed that access to the sport centers is mostly good and access to the parks, green spaces and catering spaces is relatively good, but access to the cultural spaces is average and poor. In terms of access quality, district 9 of Tehran is divided into two parts, east and west that the western half has better access to leisure spaces than another.Discussion and Conclusion: Also, the results of integrated access to leisure facilities map showed that access to leisure facilities along major arterial streets is better than near parts of blocks. This is especially clearly marked in the eastern half of the area. The result of this problem is exclusion the inside parts of neighborhoods and the rise of inequality in access to leisure spaces.