ارتقا ارزیابی اثرات توسعه با ماتریس ریاضی (مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری شاندیز- استان خراسان رضوی)

زمینه و هدف: برنامه ریزی و توسعه طرح های گردشگری، بدون توجه به ابعاد محیط زیستی و گستردگی سطح توسعه می تواند پیامدهای غیر قابل بازگشت و جبرانی بر جای گذارد. ارزیابی اثرات محیط زیستی می تواند بسیاری از این پیامدها را قبل از اجرای پروژه پیش بینی و برای آن ها اقدامات اصلاحی و بهسازی ارائه نماید.روش بررسی: روش ماتریس به دلیل سادگی، کارآمدی و جامعیت متداول ترین روش ارزیابی اثرات شناخته شده است. در این راستا، یک روش برای رسیدن به ارزیابی مطلوب اثرات، بهبود ماتریس هاست و ماتریس ریاضی بازدهی و دقت روش ماتریس را افزایش می دهد.یافته ها: ماتریس ریاضی، با معیارهای شدت، وسعت، محدوده ی زمانی، هم بیشی، اثرات تجمعی، اختلاف نظر، جبران و معناداری اثر در ستون ها و عوامل محیط زیستی در ردیف ها طراحی شد. عوامل محیط زیستی در ارتباط با هر یک از فعالیت های پروژه دو به دو مقایسه و با دامنه اعداد 1± تا 9± ارزش گذاری گردید. سپس، با جمع جبری معناداری اثرات، عدد نهایی کل اثرات مشخص و تعداد ارزش های مثبت و منفی با توجه به قرار گرفتن در محدوده اثر معناداری کم تا زیاد تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: ماتریس ریاضی با لحاظ کردن آثار سایر پروژه های توسعه در منطقه با معیار تجمعی و معیار هم بیشی، استفاده از نظر کارشناسان و تصمیم گیرندگان با معیار اختلاف نظر و در نظر گرفتن اقدامات کاهشی، اصلاحی و بهسازی اثر با معیار جبران نتایج را به واقعیت نزدیک و منطقی تر می کند.