بررسی منشا آلودگی به آرسنیک در خاک و محصولات کشاورزی توابع شهرستان هشترود، استان آذربایجان‌شرقی

زمینه و هدف: غلظت آرسنیک در خاک‌ و آب می‌تواند در اثر‌ فرایندهای طبیعی مانند رسوب خاکسترهای آتشفشانی، معدن‌کاوی، تخلیه‌های زمین گرمایی ،اکسایش و انحلال کانی‌ها افزایش یابد. همچنین کاربرد علف‌کش‌ها و کودهای حیوانی در کشاورزی می‌تواند باعث افزایش غلظت آرسنیک محیط شود. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی،  شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک گزارش  شده است که احتمال دارد به علت آب ، خاک و محصولات زراعی آلوده به آرسنیک باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان آلودگی منابع آب، خاک و  محصولات زراعی منطقه به آرسنیک  می باشد روش بررسی : نمونه برداری از منابع آب های سطحی، خاک، و گیاهان کشت شده در منطقه در چهار فصل صورت گرفت و غلظت آرسنیک در نمونه ها تعیین شد. یافته ها: نتایج تجزیه نمونه های آب نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، 0.341 میلی گرم در لیتر و میانگین غلظت  آرسنیک در خاک  127.95 میلی گرم در کیلو گرم و غلظت آرسنیک در محصولات کشاورزی از حد مجاز 1میلی گرم در کیلوگرم کمتر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از مقایسه غلظت آرسنیک در نمونه‌ها با مقادیر استاندارد، بیانگر آلودگی آب و خاک منطقه به آرسنیک  است که در بیشتر نمونه ها بالاتر از حد استاندارد می باشد. پایین بودن غلظت آرسنیک در گیاهان منطقه می تواند به علت قلیایی بودن خاک و بالا بودن میزان رس باشد. آرسنیک در این  نوع خاک حلالیت پایینی داشته و بر روی ذرات رس خاک جذب می گردد و گیاهان کشت شده در این خاک ها، براحتی توانایی جذب این عنصر را از خاک  ندارند.

Investigation the origin of Arsenic contamination in soil and agricultural products of Hashtrood city, East Azarbaijan Province

Background and Objective: Arsenic concentrations in soil and water can be increased by natural processes such as sedimentation of volcanic ash, mining, geothermal debris, oxidation and dissolution of minerals. Also, application of herbicides and animal fertilizers in agriculture can increase the concentration of arsenic in the environment. In the Hashtrood area of East Azarbaijan province, evidence of arsenic contamination has been reported, possibly due to arsenic contaminated water, soil and crops. The purpose of this study was to identify the amount of pollution of water resources, soil and crops in the region to arsenic Method: Sampling of surface water resources, soil, and plants cultivated in the area in four seasons and the concentration of arsenic was determined in samples. Findings: Analysis of water samples showed the average concentration of arsenic 0.341 mg/lit. The mean concentration of arsenic in the soil in the area is 127.95 mg/kg. The concentration of arsenic is less than permissible 1mg/kg in agricultural products in both regions. Discussion and Conclusions: Theresults of the comparison samples with standard values represent water and soil arsenic contamination in this area which in the most samples is higher than the standard. The low concentration of arsenic in the plants in the area can be due to the alkalinity of the soil and high clay content. Arsenic has a low solubility in this type of soil and is absorbed on soil clay particles and plants grown on these soils cannot easy to absorb arsenic from the soil.