بررسی تاثیر متغیرهای محیط زیستی بر نحوه پراکنش سه گونه دارکوب (سیاه، خالدار بزرگ و سبز) در جنگل شصت کلاته، گرگان

زمینه و هدف: جنگل ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده‌ی جنگل‌ها است. اکوسیستم های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه های حیات وحش است که در میان آن ها می توان به گونه های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب ها اشاره کرد. دارکوب‌ها به عنوان نماینده و شاخص تنوع زیستی پرندگان جنگل مطرح هستند. از جمله متغیرهای محیط زیستی مهم اثرگذار بر نحوه پراکنش اعضای این خانواده ساختار جنگل و ارتفاع است. روش کار: در این تحقیق سه طبقه ارتفاعی شامل: طبقه ارتفاعی 4000 متر با تیپ پوشش گیاهی آمیخته (انجیلی ممرز بلوط)، 700400 متر با تیپ پوشش گیاهی ممرز انجیلی و بالعکس و طبقه ارتفاعی 1000700 متر که در آن درخت راش به عنوان گونه غالب مطرح است، در جنگل شصت کلاته انتخاب شدند. نمونه برداری از پرندگان به روش نقطه ای انجام پذیرفت و نوع و تعداد گونه های دارکوب مشاهده شده در 103 پلات نمونه برداری در فصل های تابستان و پاییز ثبت گردید. یافته ها: نتایج حاصل از نمودار رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارف برای گونه های دارکوب با متغیرهای محیط زیستی و ارتفاع از سطح دریا نشان داد که بیشترین فراوانی دارکوب سیاه و سبز به ترتیب در محدوده 1000700 و 700 400 متری سطح دریا بوده است. همچنین رابطه ی معنی داری بین فراوانی دارکوب خال دار بزرگ و ارتفاع مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مشخص شد که دارکوب سبز و خال دار بزرگ انعطاف پذیری بالاتری در نحوه انتخاب زیستگاه داشته و دارکوب سیاه بر خلاف دو گونه دیگر به زیستگاه‌های جنگلی با تیپ پوششی راشستان و ساختار جنگلی بالغ وابسته است، بنابراین لزوم کنترل بهره‌برداری شدید از چنین زیستگاه‌هایی امری ضروری است

Investigating the effect of environmental variables on distribution of three woodpecker species (Black woodpecker, Great spotted woodpecker and Green woodpecker) in Shast Kolateh Forest, Gorgan

Background and Objective: Forests are considered as important sources of biodiversity around the world. Nowadays, forest ecosystems have the most important protective role. The forest ecosystems are the main habitat for many wildlife species that among them we can refer to the diverse species of the birds, including woodpeckers. Woodpeckers are considered as the indicator of the forest bird biodiversity. The elevation and forest structure are the most important environmental variables that affecting the woodpecker distribution. Method: In this study, three elevation classes were selected in the Shast Kolateh forest, namely 0400 m containing parottia carpinus quercus forest type, 400700 m including carpinus parottia and parottia carpinus forest type, and 7001000 m wherein beech trees were considered as the dominant species. The bird sampling was conducted using point count sampling procedure. The woodpecker species and the number of all observations in relation to each species in each of 103 sampling plots were recorded in summer and autumn. Findings: The results of CCA ordination graph for three different woodpecker species with environmental variables and elevation showed that the most abundance of Black and Green woodpecker was occurred in 7001000 m and 400700 m a.s.l, respectively. Furthermore, there was no significant relationship between the abundance of Great spotted woodpecker and elevation.   Discussion and Conclusion: The results revealed that the Great spotted woodpecker and Green woodpecker are more flexible in habitat selection and Black woodpecker unlike to the other woodpecker species is a dependent species to the forest habitats with beech cover type and mature forest structure, so it is essential to control severe exploitation of such habitats.