بررسی اثر آبیاری با فاضلاب بر انباشت فلزات کادمیوم و سرب در خاک و سبزیجات کشت شده (مطالعه موردی: شهر همدان)

زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات صورت گرفت. روش بررسی: برای این منظور نمونه برداری به صورت تصادفی از خاک و سبزیجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت.  نمونه برداری از یک منطقه آبیاری شده با آب چاه و یک منطقه آبیاری شده با آب فاضلاب صورت گرفت. نمونه های گیاه پس از شسته شدن و خشک شدن، آسیاب شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. نمونه های خاک نیز پس از هوا خشک شدن، الک شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. سپس نمونه ها با ترکیبی از اسیدها هضم شدند و فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده با نرم افزار20 spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که فاضلاب اثر قابل توجهی بر میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات دارد بطوری که میانگین غلظت این فلزات در خاک و سبزیجات مناطق آبیاری شده با فاضلاب بیش تر از مناطق آبیاری شده با آب چاه بود. همچنین مشخص شد که مقادیر فلزات سرب و کادمیوم در سبزیجات مطالعه شده برابر یا بیشتر از حد استاندارد بوده است و فلز کادمیوم در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار برابر با حد استاندارد و فلز سرب در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار کم تر از حد استاندارد قرار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که در منطقه تیمار متوسط غلظت فلز کادمیوم در سبزی پیازچه و متوسط غلظت فلز سرب در سبزی تره بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز مشکلاتی توسط آنها برای سلامتی شهروندان از آبیاری مزارع کشاورزی می بایست خودداری شود.

Investigation of the Effect of Irrigation with Wastewater on Accumulation of Cadmum and Lead in the Soil and Cultivated Vegetables (Case study: Hamedan city)

Background and Objective: Due to the high potential of Hamedan city for agricultural products and subsequentlly effects of urban wastewaters and agricultural activities such as the use of fertilizers and chemical pesticides on soil quality, plant, and human health, performing this research was necessary. This research was done by purpose of investigating the effect of wastewater on accumulation of metals Pb and Cd in soil and vegetables. Method: For this purpose, sampling from soil and vegetables was performed randomly in the city of Hamedan. Sampling was done in an area irrigated with well water and in an area irrigated with wastewater. Vegetable Samples were prepared after washing and drying, powdered and prepared for experiment. Also soil samples after airdrying, sieve, and prepared for experiment. Then samples digested with acid mixture and heavy metals measured by Atomic Adsorption Spectroscopy (AAS). Finally obtained data were analyzed by SPSS 20. Findings: Results showed that wastewater had important effect on accumulation of Pb and Cd in soil and vegetables which means concentration of these metals in the soil and vegetables that was irrigated with wastewater was higher than those irrigated with well water. Also this is identified that the concentrations of Pb and Cd in studied vegetables was higher or equal to standards and Cd in the soil of both control and treatment were or equal to standards but Pb were lower than standards. Discussion and Conclusion: Since, in the treatment area, the mean concentration of Cd in scallion vegetable and mean concentration of Pb in leek vegetable is higher than standard. Therefore, in order to prevent creating problems for citizens’ health, irrigation of fields by wastewater must be prevented.