کاربرد فن‌آوری هسته‌ای در القای وراثت مادری تاسماهی شیپ (acipenser nudiventris)

القای ماده زایی در ماهیان خاویاری، دارای ارزش زیادی است، لذا هدف از انجام این پژوهش القای ماده زایی در تاسماهی شیپ (acipenser nudiventris) به وسیله پرتوتابی گاما به اسپرم هترولوگ ماهی قره برون ( acipenser persicus) بود. در ابتدا استحصال اسپرم انجام، و در مرحله بعد پرتوتابی با دزهای 0.45، 0.6، 0.75، 0.9 و 1.05 کیلوگری انجام شد. سپس از ماهی مولد ماده تخمک استحصال و لقاح در گروه ‌هایی به صورت جداگانه انجام و از شوک سرمایی برای القای پلوئیدی استفاده شد. گروه های آزمایشی شاهد (لقاح اسپرم و تخمک معمولی ماهی شیپ)، هیبرید (لقاح اسپرم معمولی قره ‌برون و تخمک معمولی ماهی شیپ)، هاپلوئید (لقاح اسپرم پرتوخورده قره برون و تخمک معمولی ماهی شیپ)، و تریپلوئید (لقاح اسپرم و تخمک معمولی ماهی شیپ با شوک حرارتی)، در نظر گرفته شدند. تخم ها‎ی‎ لقاح یافته تا زمان تفریخ به انکوباتور انتقال داده شدند و درصد لقاح و  تفریخ پس از طی دوره تکاملی در انکوباسیون محاسبه شد. استخراج dna از لارو گروه ‌های مختلف انجام و درصد موفقیت ماده زایی با استفاده از  مارکرهای میکروستلایت afu9 و afu68 انجام شد. نتایج نشان داد که گروه 0.9 کیلوگری میزان لقاح و تفریخ بیش‌تری داشته است (p<0/05). سنجش وراثت نشان داد که ماده زایی در گروه های مختلف با موفقیت انجام شده است. با توجه به این نتایج می توان جمع بندی کرد که ماده ‌زایی در این ماهی به طور موفقیت ‌آمیزی انجام شده است و با توجه بازده بالاتر دز 0.9 کیلوگری پرتو گاما به عنوان دز پیشنهادی برای ماده زایی در این گونه توصیه می شود.

application of nuclear technology in maternal inheritance of ship sturgeon (acipenser nudiventris)

induction of gynogenesis in sturgeon is important, therefore, the aim of this study was gynogenesis inducing in ship sturgeon acipenser nudiventris by gamma radiation to the heterologous sperm of persian sturgeon acipenser persicus. at first, sperm was extracted, and in the next stage, irradiation was performed with doses of 0.45, 0.6, 0.75, 0.9 and 1.05 kgy. then oocytes were obtained from fish and fertilized by different dosages of irradiated sperms and cold shock was used to ploidy inducing. control group (fertilization of normal sperm and oocytes), hybrid (fertilization of normal persian sturgeon sperm and ship sturgeon oocytes), haploid (fertilization of irradiated sperm and normal ship oocytes), and triploid (fertilization of ship sperm and oocytes with cold temperature shock) were considered. the fertilized eggs were transferred to the incubator until hatching and the percentage of fertilization and hatching was calculated after the evolutionary period in the incubation. dna was extracted from different group’s larvae and the success rate of inoculation was determined using afu9 and afu68 microsatellite markers. the results showed that the 0.9 kgy group had a higher rate of fertilization and hatching (p <0.05). inheritance assessment showed that gynogenesis was performed successfully in different groups. it can be concluded that gynogenesis in this fish has been done successfully and due to the higher efficiency, 0.9 kgy dose, it was recommended for this species gynogenesis.