بررسی جذب سزیم و اثر متقابل آن با پتاسیم در دو گیاه ذرت و سیب‌زمینی

یکی از محصولات ناشی از شکافت هسته‌ ای، 137cs است و به دلیل گسیل پرتو گامای پرانرژی همراه با فروپاشی و نیمه ‌عمر طولانی، یکی از مهم ترین هسته‌ های پرتوزای محیطی به شمار م‌ی رود که می‌ تواند با ورود به چرخه ‌ی غذایی، سلامت انسان را در معرض خطر جدی قرار دهد. پتاسیم نیز یکی از عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است که دارای شعاع هیدراته ‌ی مشابه با سزیم است و در نتیجه این دو عنصر ممکن است در خاک و گیاه رفتار مشابه‌ی داشته باشند. در این پژوهش به منظور بررسی رابطه ‌ی بین پتاسیم و سزیم در خاک و گیاه، و بررسی توانمندی جذب سزیم در گیاهان، آزمایش گلدانی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه ‌ی بلوک کامل تصادفی با دو گیاه سیب ‌زمینی اکبری (solanum tuberosum) و ذرت دندان اسبی (zea mays l. var. indentata) در سه سطح 133cs (0، 17 و mg/kg 34 در خاک از منبع نیترات سزیم)، سه سطح پتاسیم (0، 22.5 و mg/kg 45 در خاک از منبع سولفات پتاسیم)، حاوی kg 6 خاک در هر گلدان با سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثر نوع گیاه و تیمارهای سزیم و پتاسیم بر محتوای سزیم گیاه، معنی ‌دار هستند (0.01>p). میانگین غلظت سزیم جذب شده در ذرت و سیب زمینی به ترتیب 55.29  و mg/kg 9.15 ماده ی خشک بود. با افزایش مقدار سزیم به 17 و mg/kg 34 خاک، غلظت سزیم گیاه به ترتیب 227% و537%  نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. اثر متقابل تیمارهای سزیم و پتاسیم در محتوای سزیم گیاه  معنی ‌دار شد (0.01>p). براساس نتایج این پژوهش مشخص شد که افزایش مقدار پتاسیم مازاد بر نیاز گیاه در تیمارهای 22.5 وmg/kg 45 پتاسیم در خاک، باعث کاهش جذب سزیم در گیاه به ترتیب به میزان 53% و 37% نسبت به تیمار صفر پتاسیم شد.