|
|
گفتمان سلفی معاصر در جهان عرب؛ زمینه های خیزش و منظومه معنایی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عوض پور مهدی ,میراحمدی منصور ,اکوانی حمدالله ,مختاری علی
|
منبع
|
رهيافت هاي سياسي و بين المللي - 1394 - دوره : 7 - شماره : 2 - صفحه:34 -67
|
|
|
چکیده
|
گفتمان سلفی با وجود آن که با منازعه درون گفتمانی و برون گفتمانی درگیر است، اما از زمان وقوع جنبشهای انقلابی عربی تاکنون توانسته از حوزه گفتمان گونگی خارج شود. این که کدام زمینه ها باعث خارج شدن گفتمان سلفی از حاشیه شده و منظومه معنایی و موانع فراروی تبدیل این گفتمان به گفتمان مسلط چیست، سوال اصلی مقاله حاضر است. فرضیه این مقاله این است که کنش گران گفتمان سلفی، طی یک دهه اخیر، با استفاده از فرصتهای معناساز مهمی چون شکست پروژه انقلاب و وحدت عربی، شکست از اسرائیل، تقویت اقتدارگرایی و فاصله گرفتن از دموکراسی و حرکت به سمت نظام سرمایهداری لیبرال، حمایت برخی حکومت های عربی و نیز انقلاب ارتباطات، از حاشیه به متن آمدهاند و با تکیه بر مبانی فقهی گفتمان سلفی، اعتبار و دست رسی این گفتمان را گسترش داده، نظام معنایی نسبتاً منسجمی ارائه کرده، بخش زیادی از جوامع عربی را سوژه خود ساخته یا برخی دیگر را دچار چندپارگی هویتی کرده و از سوژگی گفتمانهای سیاسی رقیب خارج کردهاند. سلفیه توانسته است با مفصلبندی دالهای «اجتهاد»، «اتباع»، «نص»، «سلف صالح»، «سنت نبوی»، «نجات مومنان» و «تکفیر»، پیرامون دال مرکزی «توحید»، گفتمانی منسجم و متمایز از سایر گفتمانهای موجود در عرصه جهان عرب ایجاد کرده و با بهرهگیری از زمینههای اجتماعی و سیاسی و حمایتهای حکومتهای عربی، سوژههای بیش تری را به سوی خود جذب کند. اما این گفتمان، در درون با منازعات داخلی جدی روبهرو بوده و خردهگفتمانهایی متفاوت با تفاسیری متناقض از آن، سر برآوردهاند. ضعف برخی از تزهای سلفی و ناتوانی آن در همراهی با خیزش فکری و رقابت فرهنگی، به ویژه در دوران جهانیشدن و سرعت و انقلاب اطلاعاتی، چالشهای عمده پیش روی سلفیه است. این گفتمان، به جای آن که برای حل مشکلات زندگان تلاش کند، در حل مشکلات مردگان باقی مانده است. ابزار تحلیل در این پژوهش، منظومه مفاهیم تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه است.
|
کلیدواژه
|
گفتمان سلفی معاصر، زمینه ها، منظومه معنایی، تحلیل گفتمان
|
آدرس
|
دانشگاه یاسوج, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی, گروه علوم سیاسی, ایران, دانشگاه یاسوج, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, گروه علوم سیاسی, ایران, دانشگاه یاسوج, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, گروه علوم سیاسی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
amokhtari1392@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|