ابعاد و محدودیت‌های روابط نظامی ایران و چین پس از برجام

روابط نظامی ایران و چین با روی کار آمدن دولت روحانی و در پرتو توافق هسته‌ای، وارد مرحلۀ تازه‌ای شده است. در این راستا، دسترسی ایران به تسلیحات چینی که از اواخر دهه 1990 و 2000 میلادی به‌واسطۀ فشارهای آمریکا و اعمال تحریم‌های شورای امنیت به تدریج کاهش یافته بود، افزایش پیدا کرده است. فرض بر این است که پس از برجام، با لغو بخشی از تحریم‌های سازمان ملل، روابط نظامی دو کشور بهبود یابد. نظر به قابلیت‌ها و پیشرفت‌های چشم­گیر چین در عرصه‌هایی چون نیروهای سه‌گانه نظامی، دریافتِ اهمیت این شریک استراتژیک نزد جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های نظامی و فناوری‌های مرتبط، حائز اهمیت مضاعف خواهد بود. ازهمین‌رو، مقالۀ حاضر ضمن پرداختن به ابعاد نوین پیوندهای نظامی و دیپلماسی دفاعی میان دو کشور، بحث را بر این محور قرار می‌دهد که با وجود نیازمندی‌هایِ ایران به ازسرگیری و استمرار برنامه نوسازی نظامیِ خود به چین، برای ایجاد موازنۀ نظامی در منطقه؛ اما در عین حال به جهت ملاحظات سیاسی چین در دو بعد منطقه‌ای و جهانی، تحریم‌های شورای امنیت و همچنین نقش آمریکا در این خصوص، دامنۀ پیوندهای دفاعی و نظامیِ دو کشور پس از برجام در مقایسه با روسیه در همین دوران، حساس‌تر و آسیب‌پذیر بوده، و همچنان با محدودیت‌هایی مواجه خواهد بود.